Zmiany w ustawie wprowadzone w 2013 roku sprawiają, że zarówno ojciec jak i matka mogą korzystać z urlopów przeznaczonych na opiekę nad dzieckiem. W praktyce oznacza to, że urlop macierzyński (po 14 tygodniach), dodatkowy urlop macierzyński oraz urlop rodzicielski może wykorzystać mama lub tata. Młodzi rodzice coraz częściej biorą pod uwagę możliwości, jakie dała im ta zmiana w przepisach.
tak, to świetny sposób, by tata nawiązał z dzieckiem więź i odciążył mamę
53%
tak, ale dopiero w drugim półroczu życia dziecka - wcześniej bardziej potrzebna jest mama
25%
w tej roli lepiej sprawdza się mama, ale 2-tygodniowy urlop ojcowski - czemu nie?
16%
nie, rola ojca polega przede wszystkim na utrzymywaniu rodziny
6%
Coraz częściej warunki ekonomiczne oraz trudności z utrzymaniem pracy stanowią o tym, że pojawienie się nowego członka rodziny wnosi tyleż radości, co komplikacji. Choć wydłużył się czas, który świeżo upieczony rodzic może spędzić z dzieckiem w domu nie tracąc źródła dochodu, nie każda mama może pozwolić sobie na tak długą przerwę w pracy.
Czasem decyzja o rezygnacji z urlopu na rzecz drugiego rodzica wynika z prostej kalkulacji wpływów do domowej kasy: do pracy wraca ten rodzic, który zarabia więcej.
- Nie mogłam sobie pozwolić na tak długi brak kontaktu z zawodem na początku kariery - mówi 30-letnia Ola, farmaceutka z Gdyni. -
Po zakończeniu urlopu macierzyńskiego wspólnie z mężem zdecydowaliśmy, że przez pozostałą część roku to on zaopiekuje się dzieckiem, a ja wrócę do pracy. Podstawowy urlop macierzyńskiOla i jej mąż mogli dokonać tej zamiany nawet wcześniej: już po upływie 14 tygodni z 20-tygodniowego podstawowego urlopu macierzyńskiego mama może zrezygnować z jego pozostałej części pod warunkiem, że tę część urlopu przejmie tata dziecka.
Ustawa przewiduje bowiem możliwość, by
po 14 tygodniach od narodzin to tata przejął opiekę nad dzieckiem, o ile mama planuje powrót do pracy. Może on także wykorzystać do 6 tygodni tego urlopu jeszcze przed przewidywaną datą porodu.
Dodatkowy urlop macierzyńskiBezpośrednio po podstawowym urlopie macierzyńskim tata może skorzystać z urlopu dodatkowego - w wymiarze 6 tygodni. Tata ma prawo wykorzystać cały ten urlop lub mogą dzielić go z mamą dziecka (dzieląc między sobą ten czas na okresy stanowiące wielokrotność tygodnia).
Urlop rodzicielskiPodobna zasada obowiązuje przy korzystaniu z urlopu rodzicielskiego. Zarówno tata, jak i mama mają do niego prawo, gdy następuje on bezpośrednio po dodatkowym urlopie macierzyńskim.
Urlop rodzicielski rodzice także mogą podzielić między siebie. Wykorzystać go można w jednej, dwóch lub trzech następujących po sobie częściach, a każda z tych części nie może być krótsza niż 8 tygodni. Pełny wymiar tego urlopu wynosi 26 tygodni.
Ustawa przewiduje możliwość korzystania przez rodziców z urlopu rodzicielskiego jednocześnie. Wówczas jednak rodzice dziecka dzielą między siebie przysługujące 26 tygodni urlopu w taki sposób, że suma wykorzystanego przez każde z nich wolnego nie może przekroczyć 26 tygodni. Np. mama bierze 18 tygodni urlopu, a wspólnie z tatą spędzi na urlopie 8 lub spędzą wspólnie cały urlop rodzicielski biorąc po 13 tygodni wolnego każde.
Urlop ojcowskiTen rodzaj urlopu przysługuje ojcom
od narodzin dziecka do ukończenia przez nie pierwszego roku życia. Jego długość wynosi dwa tygodnie i tata chcący zastąpić mamę w opiece nad dzieckiem może z niego skorzystać po podstawowym urlopie macierzyńskim. Musi jednak pamiętać, że wybierając takie rozwiązanie nie będzie mógł później skorzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego, ani następnie z urlopu rodzicielskiego, ponieważ istnieje wymóg bezpośredniego następowania po sobie urlopów: dodatkowego macierzyńskiego po podstawowym. Tak samo będzie, jeśli po podstawowym urlopie macierzyńskim tata dziecka zdecyduje się na urlop wychowawczy. Tata może natomiast wykorzystać urlop ojcowski w dowolnym momencie w ciągu pierwszego roku życia dziecka jednocześnie z mamą dziecka korzystającą z innego rodzaju urlopu. Urlop ojcowski przysługuje bowiem tylko ojcu, a jego długość nie sumuje się z innymi przysługującymi rodzicom urlopami.
Urlop wychowawczyTatusiowie mogą skorzystać także z 36-miesięcznego niepłatnego urlopu wychowawczego. Można go wykorzystać do 5. roku życia dziecka.
Ojcowie coraz częściej korzystają z możliwości, jakie dały im zmiany w przepisach - tym bardziej, że obejmują one nie tylko pracowników, ale też osoby prowadzące działalność gospodarczą pod warunkiem przystąpienia przez nie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Coraz odważniej też podejmują się opieki nad niemowlęciem w zastępstwie mamy.
Z danych statystycznych ZUS wynika, że w Trójmieście od początku roku do końca sierpnia z urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego i ojcowskiego korzystało około 2000 ojców. Czy to rozwiązanie, które ułatwia życie rodzicom jest równie korzystne dla dziecka?
- To, czy tata powinien przejąć opiekę nad niemowlęciem jest sprawą bardzo indywidualną - mówi
Liliana Chrząszcz z Ośrodka Doradztwa Rodzinnego w Sopocie. -
Kobieta z natury jest lepiej przygotowana do sprawowania takiej pieczy, ale o tym czy do podjęcia takiego wyzwania gotowy jest także ojciec powinni zdecydować oboje rodzice. Opiekowanie się małym dzieckiem może sprawić, że tata nawiąże z nim więź, której nie nawiązałby angażując się w mniejszym stopniu, ale zdarzają się ojcowie, którzy mimo czasu spędzanego z maluchem nadal utrzymują dystans, nie zaspokajając emocjonalnych potrzeb niemowlęcia, lecz po prostu pilnując dziecka. Choć to pole wciąż zdominowane przez kobiety, młodzi rodzice zaczynają wyraźnie brać pod uwagę różne możliwości.
- Pomocny w tak ważnej decyzji może być dialog między rodzicami, refleksje obu stron oraz poszukiwanie odpowiedzi na pytanie czy mam w sobie gotowość na podjęcie się roli taty przez większą część dnia - dodaje Liliana Chrząszcz.
Zmiany w ustawie z 2013 roku bezpośrednio dotyczą nie tylko osób uprawnionych do korzystania ze wszystkich rodzajów urlopów. Podmiotem w tym przypadku jest dziecko, którego potrzeby, wydawałoby się, należy uwzględnić przede wszystkim przy podejmowaniu decyzji o podziale rodzicielskich obowiązków.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy