Według najnowszych badań u 6 na 10 dzieci w Polsce stan higieny jamy ustnej wymaga poprawy. 61 proc. najmłodszych ma aktywną próchnicę. 60 proc. opiekunów 3-latków nigdy nie zabrało dziecka na wizytę adaptacyjną. Z kolei aż u 9 proc. 18-latków obserwuje się braki zębowe. Tymczasem efekty wczesnodziecięcych zaniedbań mogą być bardzo poważne. Nieleczona próchnica w zębach mlecznych wpływa na zęby stałe. Zbyt późne leczenie może prowadzić do nieprawidłowości przy wyrzynaniu się kolejnych zębów, co w konsekwencji może sprzyjać wadom zgryzu lub wymowy. Dlaczego rodzice zaniedbują te sprawy? Co możemy zrobić, by temu zapobiec? Pytamy specjalistów.
raz na pół roku, na kontrolę
50%
raz w roku lub rzadziej
29%
wtedy, gdy dziecko boli ząb
11%
W ramach ogólnopolskiej akcji
Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego -
"Rozdajemy uśmiechy na zdrowie", której nadrzędnym celem jest szerzenie wiedzy i edukacji na temat regularnych badań jamy ustnej, przeprowadzono ankiety oraz
przebadano ponad 700 dzieci w wieku od 3 do 12 lat. Wyniki badań niestety nie są pozytywne.
- Stan zdrowia jamy ustnej dzieci w Polsce jest zatrważający, zwłaszcza biorąc pod uwagę możliwości współczesnej medycyny. W Polsce nie mamy utrudnionej dostępności do dentysty, a mimo to dzieci przychodzą za późno na pierwszy przegląd stomatologiczny. Dlatego apeluję do rodziców, aby nie odkładali spotkania dziecka ze stomatologiem do czasu pojawienia się bólu. Lepiej zapobiegać, niż leczyć - mówi lek. Joanna Drózd-Trześniewska, dentysta Centrum Stomatologii enel-med.
Konsekwencje dla zdrowia
Wyniki badań powinny wzbudzić niepokój rodziców, ponieważ
próchnica ma konsekwencje nie tylko dla zębów, ale ma także wpływ na zdrowie ogólne dziecka, podobnie jak u dorosłego.
- Wbrew obiegowej opinii zęby mleczne powinno się zawsze leczyć i dbać o ich utrzymanie w jamie ustnej, aż do ich naturalnej utraty. Fizjologiczna utrata zębów mlecznych w odpowiednim czasie jest jednym z czynników prewencji wad zgryzu. Przedwczesna utrata zębów mlecznych będzie skutkowała nieprawidłowym wzrostem łuków zębowych i brakiem miejsca dla zębów stałych. A przecież, jak wiemy, wady zgryzu u młodzieży to kolejna plaga, z którą zmagamy się w gabinetach stomatologicznych. Ponadto na takie duże problemy z próchnicą wpływają również zaburzenia w obrębie mikrobioty jamy ustnej - kompleks mikrobiologiczny żyjący na poziomie jamy ustnej odgrywa bardzo kluczową rolę, całkiem podobnie jak ma to miejsce w przypadku mikrobioty jelit - zapewnia Magdalena Żebrowska-Kazimierczyk - higienistka stomatologiczna z DentiCo, prowadząca bloga Dentibiom o mikrobiocie i zdrowiu jamy ustnej.
Słodkie dzieci, czyli zła dieta
W ankietach kampanii pytano m.in o informacje dotyczące nawyków żywieniowych oraz utrzymaniu higieny jamy ustnej. Badanie wykazało, że najmłodsi dbają o szkliwo.
71 proc. z nich myje zęby dwa razy dziennie, a 28 proc. raz dziennie. Dodatkowo 84 proc. dzieci między 3. a 6. rokiem życia stosuje pastę z fluorem, w grupie wiekowej 6-12 lat - 93 proc. Jednak mimo to wśród przebadanych 6 na 10 dzieci miała
niewystarczającą higienę jamy ustnej. Drugą bardzo ważną przyczyną takiego wyniku może być zła dieta. Aż 90 proc. dzieci spożywa słodycze, a 77 proc. najmłodszych Polaków w wieku od 3 do 12 lat gasi pragnienie napojami słodzonymi i gazowanymi.
- Rodzice oraz nauczyciele, zarówno w przedszkolu, jak i w szkole, powinni mieć odpowiednią wiedzę w zakresie zdrowej diety oraz higieny jamy ustnej. Nie można całkowicie zakazywać dzieciom spożywania słodyczy, ale warto promować zdrową dietę, zastępować słodycze przekąskami owocowymi i warzywnymi. Warte przemyślenia jest wprowadzanie zwyczaju jedzenia słodyczy/owoców o określonej godzinie i po ich zjedzeniu umycie zębów. Należy wytłumaczyć, że najgorsze dla zębów jest podjadanie słodyczy w sposób ciągły, gdyż dostarczany w pożywieniu cukier jest substratem dla bakterii produkujących kwasy, które doprowadzają do zniszczenia szkliwa i powstania próchnicy - mówi dr n. med. Adam Ziemlewski z Impladent Medical & Dental Clinic.
Aparat ortodontyczny dla dziecka - kiedy zacząć nosić i jak się do tego przygotować?
Ważne jest także, żeby przyjrzeć się swoim nawykom dietetycznym, ponieważ ma to wpływ na to, co jedzą nasze dzieci.
- Kiedy rodzice dbają o swoją dietę i spożywają zdrowe produkty, to ich dzieci od samego początku poprzez obserwację nabywają także odpowiednich nawyków, które stają się dla nich naturalnym i oczywistym sposobem odżywiania. Niestety w dzisiejszych czasach obserwujemy również niebezpieczną gloryfikację słodyczy, które w wielu przypadkach wykorzystywane są jako nagroda, co buduje pozytywne skojarzenia w głowach dzieci. Zdarzyła mi się nie raz sytuacja w gabinecie, kiedy to rodzic obiecywał dziecku lizaka za dobrą współpracę podczas wizyty - dodaje Magdalena Żebrowska-Kazimierczyk.
Ważne wizyty adaptacyjne u stomatologa
Warto również z dzieckiem wybrać się do gabinetu na tak zwaną wizytę adaptacyjną.
Najlepiej zrobić to zanim maluszek ukończy 2. rok życia. Dziecko zapoznaje się z nowym, specyficznym otoczeniem, przyzwyczaja się również do dentysty. Tymczasem, jak się okazuje, aż 60 proc. opiekunów 3-latków nigdy nie zabrało dziecka na wizytę adaptacyjną. Dlaczego tak się dzieje?
- Wynika to z braku świadomości wśród rodziców, ale także bagatelizowania problemów związanych z jamą ustną, jak również często bardzo złych wspomnień samych rodziców z okresu ich dzieciństwa, kiedy jednak stomatologia miała trochę inne oblicze. Rodzice powinni mieć świadomość, że w gabinecie stomatologicznym powinni pojawić się z dzieckiem, kiedy jeszcze nic się nie dzieje i nie ma konieczności przeprowadzania interwencji. Możemy wtedy mówić faktycznie o prawdziwych wizytach adaptacyjnych, kiedy dziecko wychodzi zawsze z pozytywnymi wspomnieniami i nie kojarzy gabinetu stomatologicznego z bólem - mówi pani Magdalena.Warto to zrobić, zwłaszcza że powstaje coraz więcej gabinetów wyspecjalizowanych pod kątem dzieci, gdzie panuje przyjazna atmosfera.
- W Klinice Impladent rozpoczynamy leczenie właśnie od wizyt adaptacyjnych, aby zbudować zaufanie między dzieckiem, rodzicem i personelem medycznym. Zdarzają się sytuacje, w których współpraca nie jest możliwa i wówczas możemy zaoferować zabieg w znieczuleniu ogólnym, aby rozwiązać bieżące problemy i zapobiegać narastaniu lęku dziecka przed dentystą. W naszej klinice przygotowanie dziecka do takiego kompleksowego leczenia przebiega w pokoju, w którym nawet pościel ma budzić jedynie pozytywne skojarzenia i powodować relaksację małego pacjenta. Bardzo ważny jest fakt, że takie leczenie przebiega w warunkach profesjonalnego bloku operacyjnego z pełnym monitoringiem zespołu anestezjologicznego. Udaje nam się łączyć bezpieczeństwo szpitala z atmosferą domowego wyciszenia, co doceniła już duża grupa naszych małych pacjentów i ich rodziców - dodaje Adam Ziemlewski.
Co możemy zrobić, by poprawić stan zębów u dzieci?
Pamiętajmy, że zdrowie zębów i jamy ustnej ma wpływ na ogólny stan zdrowia dzieci, dlatego ważna jest profilaktyka.
- Profilaktyczne działania prozdrowotne, a do takich należy zaliczyć mycie zębów, są kluczowe do nabycia w okresie dziecięcym odpowiednich nawyków higienicznych, które będą miały pozytywny efekt w życiu dorosłym. Jako rodzice musimy dawać dzieciom dobry przykład, zarówno w stosowaniu zdrowej diety, jak i zachowaniu odpowiedniej higieny jamy ustnej. Wizyta w gabinecie dentystycznym powinna być rutynowym zdarzeniem i dlatego warto zacząć od wizyt adaptacyjnych i profilaktycznych. Wizyta stomatologiczna nigdy nie może być karą i nie wolno straszyć dentystą, co niestety obserwujemy, że wciąż się zdarza - twierdzi pan Adam.Odpowiednie nawyki higieniczne i dietetyczne są ważne od samego początku, już na etapie ciąży.
- Przede wszystkim my jako rodzice powinniśmy być świadomi i dbać o stan zdrowia jamy ustnej, a także o zdrowe nawyki dietetyczne. Dlatego tak bardzo cieszę się, że w Polsce zawód higienistki stomatologicznej oraz kompleksowych wizyt higienizacyjnych rozwija się tak dynamicznie. Spotkania takie pozwalają właśnie na budowanie świadomości, szerzenie rzetelnej wiedzy, ale także motywowania naszych pacjentów do wprowadzania odpowiednich nawyków higienicznych i dietetycznych. Jest to ważne szczególnie w przypadku przyszłych i młodych mam, których stan zdrowia jamy ustnej wpływa na zdrowie jeszcze jej nienarodzonego dziecka, właśnie poprzez odpowiednio zadbany mikrobiom jamy ustnej, który w świetle najnowszych badań jest jednym z kluczowych komponentów zdrowia jamy ustnej, jak i całego ciała - podsumowuje Magdalena Żebrowska-Kazimierczyk.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
![Ponyo. W Krainie Ghibli [dwulektor]](https://s-trojmiasto.pl/zdj/c/n/49/3712/164x219/3712323__kr.webp)
Filmy