"Moje dziecko uderza głową w podłogę", "Dwulatek sam się bije" - w wyszukiwarkach internetowych i na forach przeznaczonych dla rodziców często można znaleźć takie wpisy. Gdy dzieci przejawiają zachowania autoagresywne, rodzice zawsze są zaniepokojeni. Zastanawiają się, czy takie sytuacje za każdym razem powinny ich martwić, czy może tego typu zachowania u małych dzieci są normą.
tak, ma z tym problem - korzystamy/korzystaliśmy z pomocy specjalisty
12%
tak, ale uważam takie zachowanie za niegroźne i z nikim tego nie konsultowałe(a)m
19%
- Agresja czy autoagresja od czasu do czasu towarzyszy w życiu każdemu z nas. Od wczesnego dzieciństwa szukamy sposobów, aby zwrócić na siebie uwagę czy odreagować zbyt silne lub długotrwałe emocje. Agresywne zachowania są jednym z nich, często bardzo skutecznym - mówi Maria Bemben, psycholog, psychoterapeuta z Centrum Terapii Enso.Specjaliści z
Centrum Dziecka, czyli psycholog
Anna Badaszek, terapeuta integracji sensomotorycznej, fizjoterapeuta NDT Bobath
Barbara Kita, pedagog specjalny, terapeuta widzenia
Agata Hołubowicz oraz fizjoterapeuta NDT Bobath
Beata Wasicka, twierdzą, że powodów takiego zachowania może być wiele.
- Często takie zachowanie związane jest z niemożnością kontroli sytuacji, emocji, co może być związane z niedojrzałością emocjonalną dziecka. Powodem może być też chęć zwrócenia na siebie uwagi otoczenia czy brak porozumienia bądź zrozumienia dziecka przez otoczenie, co może budzić frustrację i doprowadzać do takich zachowań. Uderzanie głową w podłogę czy w ścianę zdarza się też u dzieci z problemami z przetwarzaniem sensomotorycznym. Dzieci te "słabiej" odczytują informacje z ciała, dlatego też potrzebują silniejszych bodźców, by je poczuć. Kiedy takie zachowanie dotyczy dziecka z niepełnosprawnością intelektualną, jest ryzyko, że przerodzi się to w autostymulację i tu należy interweniować jak najszybciej, żeby nie stało się to nawykiem dziecka. Zdarzało nam się także mieć pacjentów z niedosłuchem, którzy mieli płyn w uszach powodujący u nich dyskomfort, co skutkowało zachowaniem w postaci uderzania głową w podłogę. Jak wynika z powyższych informacji, powodów takich zachowań u dzieci może być wiele, ale najistotniejsze jest całościowe spojrzenie na dziecko i rodzinę, tak by wspólnie zrozumieć trudne zachowania i dzięki temu móc je zmieniać - przekonują specjaliści.Psychologowie dziecięcy w Trójmieście
Według psycholog Marii Bemben autoagresja to nic innego jak agresja skierowana na siebie, począwszy od uderzeń głową, wyrywania włosów, samookaleczeń, ale i zaniżania poczucia własnej wartości (jestem głupi, nic nie umiem) itp.
- Autoagresją są również zachowania prowokujące agresję innych. Nie do końca wiadomo, jakie są przyczyny takiego zachowania, ale wiadomo, że jej pojawieniu się sprzyjają poniższe czynniki:- ignorowanie potrzeb dziecka,
- poniżanie dziecka,
- niewłaściwe postawy wychowawcze rodziców - zarówno odrzucenie, jak i nadopiekuńczość,
- brak akceptacji dziecka takim, jakie jest, wieczne porównywanie z dzieckiem siostry, sąsiadki czy drugim własnym,
- częsta nieobecność lub brak rodziców,
- trudności i problemy rodzinne
- doświadczana przemoc - w każdej formie,
- choroby, np.: padaczka, depresja, zaburzenia odżywiania, nadpobudliwość psychoruchowa, zaburzenia osobowości,
- niepełnosprawność.
Zadbaj o to, żeby dziecko nie zrobiło sobie krzywdy
Ważne, żeby wiedzieć, co robić, jeśli nasza pociecha zacznie sama siebie bić. Przede wszystkim należy zabezpieczyć dziecko, żeby nie zrobiło sobie krzywdy.
- Zawsze, gdy u dziecka pojawiają się zachowania autoagresywne, zagrażające jego zdrowiu czy bezpieczeństwu, ważne jest, aby udać się po wsparcie do specjalisty i jak najszybciej zabezpieczać dziecko - jego ciało - aby nie doznało urazu (np. głowy). Z pewnością takie zachowania mówią nam dorosłym, że dziecko "coś przerosło", że nie radzi sobie z trudnymi emocjami, np. związanymi ze stratą, zmianami, nadmierną ilością bodźców - informuje specjalista z Centrum Dziecka. Warto zastanowić się, co może czuć dziecko, które przejawia zachowania autoagresywne.
- Dzieci czują złość, nawet nienawiść do siebie. Często bezsilność i lęk, również winę i wstyd. Zadanie sobie bólu fizycznego jest często sposobem na przerwanie bólu emocjonalnego oraz karą. Autoagresja jest często jedynym skutecznym sposobem pozyskania uwagi dorosłych i pomocy. Autoagresji rodzice się boją - mówi Maria Bemben.
Sięgaj po wsparcie bez poczucia winy
Wielu rodziców z pewnością myśli, że jeśli ich dziecko uderza głową w podłogę, ścianę, szczebelki łóżeczka, to jest to na pewno ich wina.
- Ważne, aby rodzice sięgali po wsparcie (bez poczucia winy!), zwłaszcza gdy trudnym zachowaniom towarzyszą duże kłopoty z koncentracją wzrokową, słuchową, z rozwojem mowy, zaburzeniami snu, jedzenia. Powinniśmy mieć pewność, że wspólnie, z całą rodziną, znajdziemy rozwiązanie - przekonuje specjalista z Centrum Dziecka.Przeczytaj także:
Wczesne wspomaganie rozwoju dzieci Psycholog Maria Bemben potwierdza, że każdy przypadek niepokojących zachowań autoagresywnych wymaga konsultacji.
- W każdym przypadku należy zwrócić się po pomoc do psychologa, psychoterapeuty i/lub psychiatry. Każdy wymaga innej pomocowej strategii, ale najczęściej dotyczy pracy z całą rodziną. Zachęcam, aby uważnie obserwować, kiedy autoagresja ma miejsce (w jakich sytuacjach, w jakich relacjach), oraz aby być blisko dziecka i chroniąc je przed autoagresywnymi zachowaniami, jednocześnie proponować alternatywę i pomoc - przekonuje. Jeśli zauważysz u swojego dziecka takie niepokojące zachowania, nie lekceważ tego. Być może okaże się, że to nic takiego, ale dobrze upewnić się, czy tego typu sytuacje nie są objawem czegoś poważniejszego.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy