Życie młodzieży w bardzo dużej mierze przeniosło się ze świata realnego do świata wirtualnego. Tam się komunikują, bawią, uczą, ale niestety też w sposób świadomy lub bezwiednie stosują przemoc. Cyberprzemoc jest jednym z największych zagrożeń XXI wieku, dotykającym przede wszystkim dzieci. Zastraszanie, groźby, kradzież tożsamości, nękanie to tylko niektóre z zagrożeń online. Gdynia jako pierwsza w Polsce opracowała kompleksowy plan przeciwdziałania tym zjawiskom.
tak, mamy do siebie pełne zaufanie, znam hasła do jego kont i profili
29%
raczej tak, śledzę je na mediach społecznościowych ale nie mam dostepu do jego kont i profili
16%
wiem, że czasem w coś zagra czy ściągnie aplikacje, ale nie znam się na tym, więc nie sprawdzam
15%
w ogóle mnie to nie interesuje
40%
Od trzech lat Gdynia prowadzi systematyczną walkę z przemocą w sieci. Swoje działania podsumowali eksperci, psycholodzy, dyrektorzy szkół podczas konferencji w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym.
- Gdyński samorząd jest prekursorem w walce z cyberprzemocą. W ramach "Gminnego programu walki z cyberprzemocą na lata 2015-2018" przeprowadziliśmy 480 warsztatów z uczniami, w tym 173 - w szkołach podstawowych, 165 - w szkołach gimnazjalnych oraz 142 w szkołach ponadgimnazjalnych. Ponadto zrealizowaliśmy 40 szkoleń dla rodziców i 48 dla rad pedagogicznych. Są to twarde dane świadczące o zaangażowaniu Gdyni w walkę z problemem przemocy w sieci - mówi Bartosz Bartoszewicz, wiceprezydent Gdyni ds. jakości życia.
Nękanie, upokarzanie, udostępnianie cudzych zdjęć
Według badań 44 proc. gdyńskich uczniów doświadczyło cyberprzemocy. Najczęściej przybierała ona formę nękania, szantażowania, upokarzania, upubliczniania tajemnic, podszywania się pod kogoś innego, publikowania i udostępniania cudzych (często kompromitujących) zdjęć i filmów, flamingu - czyli walki na obelgi i ubliżania innym uczestnikom portali społecznościowych czy izolowania polegającego na utrudnianiu kontaktu z innymi.
- Dzisiaj wszedłem na konto FB i zobaczyłem śmieszne zdjęcie Zosi z mojej klasy. Ktoś z ukrycia strzelił jej fotę jak jedząc się ubrudziła. Wyszedł dobry mem i ma już kilkadziesiąt lajków. Szybko pociągnąłem i udostępniłem u siebie. Samemu lubię pobawić się w mistrza fotoszopa i dodałem elegancki dopisek. Teraz jest jeszcze śmieszniej. W szkole będzie "beka życia" - to tylko delikatny przykład tego, jak łatwo nastolatki stają się ofiarą przemocy, a jak często młodzież stosuje ją bez świadomości konsekwencji.Ponad 70 procent uczniów V klas szkoły podstawowej i prawie 50 procent uczniów II klas gimnazjów uważa, że to, co przeczytają w internecie na swój temat jest dla nich bardzo ważne.
Młodzi hejterzy
W programie cyberprzemoc badana jest od niemal 4 lat. Wraz z rozwojem mediów elektronicznych zmienia się i nasila. Najpowszechniejszym zagrożeniem w ostatnim czasie jest "hejt". Młodzież komunikuje się używając obraźliwych komentarzy, czerpiąc z tego przyjemność i nie widząc w tym niczego niestosownego. Pozorna anonimowość, którą zapewnia internet daje młodzieży przyzwolenie na słowa i czyny, które w bezpośredniej relacji "twarzą w twarz" nigdy by nie padły.
- W przypadku tych zjawisk mówimy o syndromie 'kabiny pilotów bombowca'. Załoga samolotu bombardującego miasto nie jest do końca świadoma skutków swojej działalności. Tak samo jest w przypadku osób 'hejtujących' w sieci - tłumaczy Bartoszewicz i podaje dane z przeprowadzonej w gdyńskich szkołach ankiety: 49 proc. uczniów doświadczyło tego rodzaju przemocy, zaś 45,5 proc. młodzieży przyznało się do samego "hejtowania". 68,4 proc. uczniów przyznało, że ktoś robił zdjęcia bądź filmy z udziałem ucznia, jednakże nie miał na to zezwolenia. 23,7 proc. młodzieży przyznało, że robiono im zdjęcia bądź filmy i zamieszczano je w Internecie, w celu ośmieszenia innej osoby.Badania wykazują, że młodzi ludzie przedkładają komunikację poprzez komunikatory, takie jak messenger, hangout, snap, WatsUp, sms ponad bezpośrednią rozmowę. Czują się swobodniej i bezpieczniej gdy piszą niż gdy rozmawiają bezpośrednio.
Chcesz sprawdzić, czy twoje dziecko jest uzależnione od komputera czy internetu? Rozwiążcie test.
Ważna rola rodzica
Wielu rodziców bezskutecznie próbuje walczyć z nadmiernym i nieodpowiedzialnym korzystaniem z internetu i urządzeń multimedialnych przez ich dzieci. Niestety część z nich tak naprawdę nie wie, co ich dziecko robi w sieci.
- Młodzież niestety najczęściej nie wykorzystuje dobrych zasobów, które ma do zaoferowania internet, czyli nauki języków obcych czy edukacji. To rodzice powinni zadbać o relacje z dzieckiem, oznacza to, że powinni wiedzieć, co ich dziecko robi w internecie, jakie ma aplikacje, znajomych, umieć zabezpieczyć ich konta i profile - mówi Paweł Brzeziński ze Stowarzyszenia In gremio. To rodzice powinni rozmawiać z dzieckiem o prywatności i dlaczego nie powinno się wstawiać do sieci każdego swojego zdjęcia. Rodzice powinni wiedzieć, z kim koresponduje ich dziecko, a dziecko powinno mieć świadomość, że może o tym rozmawiać z rodzicem.
- Zawsze musimy pamietać, że rodzice powinni być pierwszymi edukatorami medialnymi dla swoich dzieci - wspomina dr Maciej Dębski, pracownik naukowy Uniwersytetu Gdańskiego, lider Fundacji Dbam o Mój Z@sięg. - Niestety, rodzice rzadko angażują się w proces wchodzenia w świat mediów cyfrowych swoich pociech. Wynika to z faktu, że wiedza rodziców i ich kompetencje cyfrowe jednak pozostają na niskim poziomie, z drugiej strony większość reprezentantów pokolenia urodzonego a latach 70-tych i 80-tych wciąż nie zdaje sobie sprawy, jak potężnym narzędziem w ręku dziecka jest smartfon z dostępem do internetu - dodaje.Ponad 83 procent uczniów klas V szkół podstawowych posiada konta w serwisach społecznościowych takich jak Facebook. Zgodnie z przepisami mogą tam być dopiero w momencie osiągnięcia 13 roku życia i tylko za zgodą rodziców.
Szkoła z zasadami
Również nauczyciele często nie nadążają za zmianami i nowościami, z którymi uczniowie eksperymentują. Obecnie uczniowie potrafią w sposób błyskawiczny zdobywać informacje i wiedzę z sieci. Zdarza się, że uczeń uczy nauczyciela. Wychowawca, aby prowadzić profilaktykę i zapewnić bezpieczeństwo młodzieży musi mieć adekwatną wiedzę.
- Nie jesteśmy w stanie odciąć dziecka od internetu, więc najważniejsze, co możemy zrobić to wypracować wspólne zasady. Ważne jest wprowadzenie zasady ograniczenia korzystania z telefonów i innych urządzeń elektronicznych w czasie wyjść i wycieczek szkolnych. Ustalenie w szkole strefy online to m.in. biblioteka czy świetlica po zakończeniu zajęć - mówi Marek Radyko, dyrektor Pierwszej Społecznej Szkoły Podstawowej im. Dzieci Zjednoczonej Europy w Gdyni.Jak podkreśla, ważne jest też ustalenie zasad rodzinnych podczas warsztatów z rodzicami, aby szkoła nie była miejscem, gdzie zasady są, a w domu panuje kompletne przyzwolenie na wszystko. Takie działanie obniża bowiem atrakcyjność szkoły.
Każda szkoła powinna wdrożyć politykę związaną z bezpieczeństwem pracy z wykorzystaniem infrastruktury informatycznej. Każdy użytkownik sieci powinien zapoznać się z regulaminem i zaakceptować go.
Nowi odbiorcy - przedszkola i seniorzy
Nowy program na lata 2018-2020 pt. "Gminny program przeciwdziałania cyberprzemocy i infoholizmowi" uchwalono we wrześniu podczas sesji Rady Miasta. Rozszerza dotychczas realizowany projekt o nowe pola działania.
- Główną zmianą jest poszerzenie grupy beneficjentów o przedszkola oraz seniorów. Te dwie grupy, choć całkiem różne, są kluczowe w budowaniu społeczeństwa cyfrowo odpowiedzialnego. Z jednej strony dzieci pierwszy kontakt z multimediami mają coraz wcześniej i musimy nad ich odpowiednim przygotowaniem pracować już od przedszkola. Z drugiej strony mamy seniorów, dla których świat cyfrowy staje się coraz bardziej dostępny i atrakcyjny. Chcemy, aby w tym świecie czuli się bezpieczni i przygotowani na wszelkie pułapki, które czyhają na osoby o niższym doświadczeniu - dodaje Jakub Ubych ze Stowarzyszenia In gremio.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy