"Kto ty jesteś? Polak mały" - chyba każdy kiedyś uczył się tego wierszyka w szkole. Wielu rodzicom wydaje się, że to właśnie tam powinien być kształtowany w najmłodszych stosunek do własnego kraju. Jednak jak wiadomo, dzieci najlepiej rozumieją, kiedy pokazuje się im przykłady ze świata, w którym na co dzień się poruszają. Dla najmłodszych rodzina to właśnie ojczyzna. Dlatego warto wykorzystać to i dawać dziecku dobry przykład. W jaki sposób powinniśmy więc rozmawiać z nimi też o patriotyzmie?
Słynny już "Katechizm młodego Polaka" Władysława Bełzy powstał w 1900 roku. Przez ostatni wiek zmieniło się jednak postrzeganie patriotyzmu, dlatego aby nie kojarzył się on dzieciom dość drastycznie z powinnością "oddawania życia" czy z też nudnymi szkolnymi akademiami, powinniśmy patriotyczne treści przekazywać pociechom w bardziej przystępny sposób. Dzieci najlepiej poznają świat poprzez zabawę, ciekawe historie z książek, filmów i opowiedziane przez dorosłych, dlatego w ten sposób warto również mówić im o patriotyzmie.
Imprezy z okazji Dnia Niepodległości
, bo może być różnorodnie definiowany i postrzegany. Czy to rodzaj wspólnotowości, nasza tradycja i historia, które nas łączą, a może wartości, takie jak demokracja, wolność i praworządność? A może ważniejsze jest współuczestnictwo na co dzień w małych społecznościach, w działaniu na dobro kraju?
- Z moimi uczniami zajmowaliśmy się w piątek tematem: "Patriotyzm - jak dzisiaj być patriotą?". Wszyscy zgodnie twierdzili, że bycie patriotą w dzisiejszych czasach nie jest łatwe, ale zawsze ważne jest to, co w sercu i w głowie. Współczesny patriota musi być człowiekiem otwartym, tolerancyjnym, dbającym o środowisko, znającym historię, stanowiącą jeden z najistotniejszych elementów scalających naród, kultywującym tradycje. Patriota szanuje swoją małą ojczyznę - rodzinę, nauczycieli, koleżanki i kolegów, miasto, w którym mieszka, tworząc tym samym świat oparty na podstawowych i jednocześnie najważniejszych wartościach. Bardzo ciekawe były wypowiedzi uczniów, którzy często reprezentują Polskę w międzynarodowych zawodach. Opowiadali o tym, jakie uczucia towarzyszą w momencie zwycięstwa i czy wtedy myślą o kraju - mówi o zajęciach w szkole Karolina Lange-Wyszyńska, nauczycielka języka polskiego w Sopockiej Akademii Tenisowej.Patriotyzm u dzieci - troska o ojczyznę
Bez względu na to, czy czujecie się patriotami, czy nie, czy chodzicie na marsze i parady, wieszacie flagi podczas świąt narodowych, czy nie praktykujecie tych zwyczajów,
możecie opowiedzieć dzieciom o swojej wersji miłości do ojczyzny, jak ją rozumiecie, a tych może być wiele. Nasza troska o ojczyznę może bowiem objawiać się na różne sposoby, m.in. poprzez dbanie o rozwój kraju, ale i swój własny, o tradycję, kulturę, język ojczysty.
W czasach otwartych granic, w świecie globalnej wioski nasz patriotyzm objawia się oczywiście inaczej niż sto czy dwieście lat temu. Dlatego warto dzieciom uświadomić tę różnicę poprzez opowieść o naszej historii, o utracie i dążeniu do odzyskania niepodległości. Ale i o tym, jak dziś postrzegamy zaangażowanie w życie naszego kraju. Że
przejawia się ono w codziennych działaniach, dzięki którym dbamy o wspólne dobro, a może to być zarówno chodzenie na wybory, płacenie podatków, jak i kasowanie biletu w komunikacji miejskiej, niezaśmiecanie otoczenia, szanowanie siebie nawzajem, pomaganie innym, dbanie o wspólne przestrzenie tj. klatka schodowa czy plac zabaw albo szanowanie przyrody, sprzątanie po psie czy segregowanie śmieci.
Symbole narodowe - jak wytłumaczyć dziecku?
Być może wasze dziecko zna polskie symbole narodowe -
flagę, herb i hymn, jednak warto się wspólnie zastanowić nad tym, skąd się one wzięły. Dlaczego barwy naszej flagi to czerwień i biel, co znajduje się w herbie Polski, dlaczego i kiedy hymn śpiewamy na baczność? Odpowiadając sobie i dzieciom na te pytania, sięgniemy przy okazji po kawałek historii naszego kraju.
Naukę symboli narodowych z najmłodszymi najlepiej odbyć poprzez
wspólne słuchanie i śpiewanie hymnu - nauka wszystkich zwrotek na pewno przyda się też i wielu dorosłym. Wytłumaczcie przy tej okazji sens zawartych tam słów. Można też wykonać razem
prace plastyczne tj. zrobienie lub uszycie flagi, narysowanie lub pokolorowanie herbu. Jeśli wasze dzieci lubią wyklejanki, rysowanie, malowanie itp., to warto z nimi wykonać więcej prac - np. z mapą Polski, gdzie możecie pokazać podział na regiony, województwa, wspólnie zaznaczyć lub wykleić zdjęcia największych miast i narysować rzeki.
Poznawanie historii, języka i kultury
Do dzieci najbardziej przemawia lekcja historii "na żywo", dlatego warto wybrać się do miejsc, gdzie tę historię można poznać inaczej niż z podręczników czy opowieści, np. do
muzeum. Możecie również zatrzymać się pod jakimś ważnym
pomnikiem w mieście np. króla lub polityka czy odwiedzić
grób nieznanego żołnierza i przy tej okazji powiedzieć kilka słów o tym miejscu i osobie, jaka jest z nim związana. Takimi małymi krokami przybliżycie pociechom dzieje kraju bardziej efektywnie niż ze szkolnego podręcznika.
Przy okazji można opowiedzieć lub poczytać o ciekawych postaciach i ich losach: o naszych
królach, bohaterach, artystach czy naukowcach, którzy zasłużyli się dla Polski. Warto sięgać po książki przybliżające postaci historyczne, pokazywać obrazy i inne formy sztuki, ale i poznawać wspólnie literaturę i język ojczysty poprzez czytanie wierszy, piosenek, legend, bajek i innych.
Warto z dziećmi odwiedzić zarówno nowoczesne muzea, takie jak
Europejskie Centrum Solidarności czy
Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, które przedstawiają najnowszą historię Polski, jak i te bardziej tradycyjne, jak
Muzeum Hymnu Narodowego, oddział gdańskiego
Muzeum Narodowego, w którym zobaczyć można do końca roku wystawę
"Symbole Niepodległej", prezentującą ponad 500 obiektów, takich jak: orły państwowe i mundurowe, ryngrafy, flagi, bandery, sztandary czy biżuteria patriotyczna.
- W Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie staramy się pokazywać patriotyzm jako coś fajnego i codziennego. Wybicki jest tu świetnym przewodnikiem, a jego życie doskonałym przykładem. Ten gorący patriota ze wszystkich sił dbał o Rzeczpospolitą. Pokazujemy go zarówno jako twórcę Legionów Polskich we Włoszech i ich pieśni, ale również jako dobrego gospodarza inwestującego w rozwój majątku, ekonomistę (był autorem jednej z pierwszych prac o wprowadzeniu pieniądza papierowego), publicystę czy autora oper i dramatów. Nade wszystko gorącego patriotę, któremu staramy się nie tworzyć spiżowego pomnika, ale ukazywać żywego człowieka. Zasady te przybliża wystawa "Symbole Niepodległej", która skupia się na ukazaniu procesu odzyskiwania niepodległości i tworzenia symboliki odrodzonej Polski. Bardzo ważna jest dla nas część wystawy, gdzie prezentujemy różnicę pomiędzy flagą, flagą z godłem a banderą - bardzo często mylonymi i stosowanymi niezgodnie z zasadami. Wiedzę o symbolach narodowych przekazujemy również w formie warsztatów, gdzie przedstawiona zostaje historia Orła Białego, a uczestnicy mają możliwość wykonania wspólnie flagi czy kokard narodowych - mówi Przemysław Rey - kurator Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie.Zwiedzajcie i poznawajcie swój kraj
Pokochać ojczyznę można przede wszystkim poznając ją i podziwiając jej piękno, a to najlepiej zrobić poprzez
podróże po kraju. Nawet odwiedzając pobliskie miejscowości, region, województwo, a potem dalsze zakątki Polski. Dzięki takim wyprawom możemy nie tylko zwiedzić wiele ciekawych miejsc, poznać ważne dla historii Polski miasta i ich zabytki, ale i zobaczyć różnorodność krajobrazu i polskiej przyrody (góry, jeziora, lasy, pola, wzgórza, morze), a także osobiście się przekonać, że Polska to nasz wspólny dom.
Ciekawe także mogą być
wędrówki "palcem po mapie". Globus, mapy, atlasy - to wszystko przyda się do takiej lekcji geografii Polski. Każda okazja do dowiedzenia się czegoś nowego o naszym kraju będzie dla dzieci ciekawa, dlatego warto to wykorzystać i przy tej okazji wspólnie zaplanować kolejną dalszą podróż (gdzie jedziemy, co można tam zwiedzić) lub krótką wycieczkę w okolice.
Uczestnictwo w świętach narodowych z dziećmi
Wydarzenia codzienne mogą być przejawem patriotyzmu, ale podczas świąt narodowych możemy bardziej podkreślić nasz związek z Polską np.
uczestnicząc w marszach, wiecach i paradach na Święto Niepodległości i podczas innych świąt państwowych lub wydarzeń ważnych dla naszego kraju jak np. te sportowe (mistrzostwa, olimpiady, itp.).
Przeczytaj także: Mnóstwo sposobów na świętowanie Niepodległości w Trójmieście Świętować można na swój sposób - jeśli nie lubicie tłumów, zawsze można wybrać się do jakiejś instytucji np. do teatru lub muzeum właśnie.
- Dla podkreślenia rangi obchodów 101 rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości z pokładu historycznego niszczyciela OM ORP "Błyskawica" zostanie oddany świąteczny salut składający się z 21 salw armatnich. W tym szczególnym dniu zapraszamy do bezpłatnego zwiedzania Muzeum Marynarki Wojennej oraz historycznego niszczyciela Okrętu-Muzeum ORP "Błyskawica" - zaprasza Iwona Krysiewicz, Specjalista ds. edukacji.
Również gdyńskie
Muzeum Emigracji będzie czynne wyjątkowo w poniedziałek, 11 listopada, a wystawa stała zostanie udostępniona odwiedzającym 11 listopada, w godzinach 12:00 - 20:00, bezpłatnie.
Z kolei w Sopocie 11 listopada w
Teatrze na Plaży obejrzeć można spektakl w wykonaniu
Sopockiego Teatru Muzycznego Baabus Musicalis pt.
"Polka niepodległa - historia w spódnicy" na podstawie książki
Anny Dziewit-Meller "Damy, dziewuchy, dziewczyny" z wykorzystaniem ilustracji autorstwa
Joanny Rusinek. Spektakl w formie musicalowej opowiada o silnych, zdeterminowanych i utalentowanych kobietach, bez których współczesna Polska wyglądałaby inaczej, tj.:
Maria Skłodowska-Curie, Zofia Stryjeńska, Irena Sendlerowa, Maria Komornicka, Wanda Rutkiewicz i innych.
Lektury na temat patriotyzmu dla dzieci
Nie ma to jak dobra, wartościowa książka, dlatego zachęcam jeszcze ponadto do lektury pozycji bardziej współczesnych niż wspomniany na początku "Katechizm...". Oto wybrane przeze mnie i polecane wydawnictwa:
"Wielka księga małego Polaka" Joanny Bachanek (znaczenie symboli narodowych, legendy, wiedza na temat regionów, strojów ludowych, kuchni, atrakcji turystycznych, ważnych wydarzeń z historii naszego kraju oraz sylwetki wybitnych Polaków), wyd. MAC Edukacja
"Ignaś. Opowieści patriotyczne" Wioletty Piaseckiej (bohaterem jest Ignacy Jan Paderewski: pianista, kompozytor, działacz niepodległościowy, mąż stanu i polityk. To historia niezwykłego chłopca, który miał tylko dwa marzenia: być kimś i zrobić coś dla Polski), wyd. Niko,
"Wielka księga małego patrioty" (czym jest patriotyzm i co współcześnie oznacza bycie patriotą), wyd. Wilga,
"Nasza paczka i niepodległość. O sześciu polskich świętach" Zofii Staneckiej, (sześć wesołych opowiastek o polskich świętach narodowych i państwowych, wzbogaconych przystępnymi informacjami historycznymi), wyd. Egmont,
"Jaki znak twój? Wierszyki na dalsze 100 lat niepodległości" Michała Rusinka (wyjątkowa książeczka z wierszykami patriotycznymi w zupełnie nowej odsłonie przystępniejszej dla współczesnego dziecka), wyd. Znak emotikon,
"Kto ty jesteś?" Joanny Olech, wyd. Wytwórnia (o patriotyzmie inaczej: lekko, nowatorsko i na dziecięcą miarę, odwołuje się do idei społeczeństwa obywatelskiego, wzajemnego szacunku, ekologii, tolerancji i zaangażowania na rzecz kraju). To tylko wybrane tytuły.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy