• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

O rety, ale portrety!

Monika Jodczyk
30 listopada 2011 (artykuł sprzed 12 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Gdzie w Gdańsku można spotkac anioła?
Dwór Artusa - Król Zygmunt III Dwór Artusa - Król Zygmunt III

Czasami, wędrując po Gdańsku, możemy zauważyć na gdańskich zabytkach, kamienicach różne postacie w ciekawych strojach, nakryciach głowy.



Bezgłowy mieszczanin na Katowni Bezgłowy mieszczanin na Katowni
Jedna z nich nawet i głowy nie ma... Jesteście ciekawi, która i gdzie się znajduje? Zapraszam na wyprawę. Dziś szukamy portretów i zadzieramy głowy wysoko do góry. Mogą się przydać lornetki. Spotykamy się przy Katowni i Wieży Więziennej, zwanych też zespołem przedbramia ulicy Długiej. Pierwotnie był to zespół budowli, który strzegł wjazdu do miasta. Wraz z wybudowaniem nowych fortyfikacji, przedbramie przestało pełnić swą wcześniejszą funkcję, przeznaczono je na więzienie i katownię. Zachęcam Was, byście podnieśli głowy wysoko. Kogo widzicie na wieży Katowni? Wychyla się tajemnicza postać... bez głowy. To figura mężczyzny ubranego w strój mieszczanina, klucznika, który dawniej trzymał w dłoni pęk kluczy. Jak głosi legenda, jest to figura gdańskiego rajcy, który obiecał wrogiemu wojsku pomoc w dostaniu się do Gdańska - chciał wyrzucić za mury klucze do bram miasta. Zdradę wykryto, a rajcę ścięto na Długim Targu. Bezgłowa figura niewiernego mieszczanina "zdobi" Katownię ku przestrodze.

Przechodzimy przez Złotą Bramę. Przed Wami ulica Długa, ważny trakt miasta, część Drogi Królewskiej, szlaku, którym wjeżdżali polscy królowie nadmorskiego grodu. Przy niej wybudowano piękne kamienice, zdobione w rzeźby zwierząt, roślin, przedstawienia królów, cesarzy, herby znamienitych gdańskich rodzin, symbole cnót itp. Wśród tych ozdób znajdziemy także portrety, przedstawiające wodzów w antycznych strojach, rycerzy czy znane z historii osoby. Kogo tu możemy spotkać? Znajdźcie kamienicę nr 28. Kiedyś należała ona do jednej z najbardziej znanych gdańskich rodzin, Ferberów. Pierwsi Ferberowie przybyli do Gdańska dawno temu, pracowali jako szyprowie, czyli kapitanowie na statkach. Rodzina szybko się bogaciła m.in. na handlu drewnem, udzielaniu pożyczek. Ferberowie piastowali ważne urzędy, wielu z nich było burmistrzami. Plac pod budowę Domu Ferberów, przed którym teraz stoimy, zakupił Eberhard Ferber, słynny burmistrz Gdańska, lubujący się w przepychu i wystawnym życiu, zwany "królem Gdańska". Jego syn Konstanty przebudował dom, kamienica zyskała bogatą dekorację rzeźbiarską, gdzie możemy odnaleźć m.in. herby Prus Królewskich, Polski i Gdańska, a także popiersia (tzw. półpostacie, portrety rzeźbiarskie) z koronami i wieńcami na głowach. Dawniej wejście do kamienicy zdobiły drewniane drzwi przedstawiające wygnanie Adama i Ewy z Raju, dlatego też Dom Ferberów znany jest także pod nazwą "Adam i Ewa". Według legendy działy się w nim dziwne rzeczy, był kamienicą, w której straszyło.

Obok domu Ferberów kamienica zbudowana dla rodziny Ferberów - Długa 29. Ileż na jej fasadzie portretów! Znajdziemy tu aż 12 medalionów (okrągłe lub owalne, ujęte w ramy płaskorzeźby lub malowidła) postaci znanych z historii starożytnego Rzymu, m.in. cesarzy: Tyberiusza, Klaudiusza, Domicjana, Augusta Oktawiana, Nerwy, Karakalli, Wespazjana, Trajana i Nerona oraz znanych Rzymianek: Liwii i Oktawii. Gdańszczanie lubili odwoływać się do historii starożytnej Grecji i Rzymu, ozdabiać swe domy rzeźbami, obrazami starożytnych mężów i niewiast znanych ze swych cnót, rozsądnych i sprawiedliwych rządów.
Niedaleko odnajdziemy kamienicę zwaną "Lwim Zamkiem". Dawniej kamienica należała do gdańskiej rodziny Schwartzwaldów, tam często odbywały się uczty i biesiady, w których uczestniczyli znani artyści i uczeni. Portal, czyli ozdobne wejście udekorowano rzeźbami lwów (stąd jej nazwa), a także popiersiami z wieńcami na głowach.

Na Długim Targu też znajdziemy domy ozdobione "główkami", popiersiami rycerzy jak w kamienicy nr 2, w której urodził się syn króla Jana III Sobieskiego, królewicz Aleksander. Nie brak też przedstawień sławnych pisarzy i poetów: Dantego, Kochanowskiego, Szekspira, rzeźbiarzy np. Donatella, architektów- Bramantego i malarzy- Rafaela. Tych słynnych artystów renesansu "spotkacie" na kamienicy pod numerem 12.
Na gdańskich zabytkach odnajdziemy także portrety przedstawiające polskich władców. Portal, czyli ozdobne wejście do Dworu Artusa zdobią m.in. podobizny króla Zygmunta III Wazy i jego syna Władysława (późniejszego polskiego władcy).

Wizerunki polskich królów widoczne są także na Złotej Kamienicy, znajdującej się nieopodal Dworu Artusa. Złota Kamieniczka (Długi Targ 41), zwana od nazwiska jej właścicieli "Domem Speymanów" lub "Domem Steffensów" jest jedną z najwspanialszych i najsłynniejszych gdańskich kamienic. Znajdziemy na niej m.in. dwanaście złoconych głów antycznych bohaterów, słynnych dowódców, mecenasów sztuki. Wśród nich znajdują się wizerunki dwóch polskich królów- Władysława Jagiełły i Zygmunta III.

O autorze

autor

Monika Jodczyk

- jest historykiem sztuki, pracownikiem Muzeum Archeologicznego w Gdańsku - Centrum Edukacji Archeologicznej "Błękitny Lew".

Miejsca

Opinie (3) 1 zablokowana

  • Krzyżówka rozwiązana :P (1)

    Autor Romea i Julii jest rozwiązaniem krzyżówki :P

    • 3 2

    • W nagrodę otrzymujesz

      randkę ze mną :)
      W Gdyni, nie Veronie :)

      • 7 0

  • fotograficznie twarze z gdańskich kamieniczek

    • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Forum

Wydarzenia

Wystawa budowli z klocków Lego (2 opinie)

(2 opinie)
33 - 35 zł
wystawa

Wystawa dinozaurów Di­no­world (6 opinii)

(6 opinii)
45 zł
wystawa

Unikaj statków, gdzie nie mają zwierząt. Zwierzęta na Darze Pomorza - wystawa czasowa (2 opinie)

(2 opinie)
28 zł
wystawa

Najczęściej czytane