Nikt nie ma wątpliwości, że czytanie dzieciom rozwija je na wielu płaszczyznach. Sprawdziliśmy, kiedy zacząć, jak dostosować książki do wieku i jak zachęcać maluchy do czytania, oglądania i słuchania.
od pierwszych tygodni życia
45%
gdy miało kilka miesięcy
37%
wcale nie czytam dziecku
10%
Z obrazkami, wierszykami, bajkami, papierowe, gumowe, piszczące, szeleszczące. Oferta książek dla dzieci jest coraz większa, dlatego warto wybierać je z głową - by były dostosowane do wieku i umiejętności dziecka, a z czasem jego zainteresowań.
Kiedy zacząć?Dziecko po przyjściu na świat chętnie wsłuchuje się w znajomy głos mamy, bo ma w pełni wykształcony narząd słuchu i pamięta dźwięki, jakie docierały do niego jeszcze w okresie prenatalnym. Należy to wykorzystać, opowiadając maluszkowi o świecie i otaczających go przedmiotach. Ogromną pomoc w tej kwestii stanowią książeczki i ilustracje w nich zawarte.
Pokazywanie obrazków w książeczkach i opowiadanie o nich należy więc zacząć od pierwszych miesięcy życia dziecka - jak tylko zauważymy, że maluszek zaczyna interesować się otoczeniem.
- Czytać czy opowiadać można już od pierwszych chwil życia dziecka. W tym czasie dziecko słucha rytmu mowy, prawidłowej artykulacji, głosu rodzica i przede wszystkim rozwija swój słownik - tłumaczy Katarzyna Tatol, neurologopeda, terapeuta wczesnej interwencji logopedycznej z Centrum Terapii Wyspa. - Oczywiście w najmłodszych latach będziemy rozwijali głównie bierny słownik malucha i rozumienie mowy. Ale ważne, aby dziecko od najmłodszych lat stykało się z prawidłowym wzorcem mowy. Czytając dziecku, należy pamiętać, by mogło nie tylko słuchać, ale także patrzeć na twarz dorosłego. Rozwija to integrację wzrokowo-słuchową.
Co dla maluszka?- Na początku najlepiej sprawdzają się proste książeczki obrazkowe z postaciami ludzi, zwierząt, codziennymi przedmiotami typu odkurzacz, telewizor, telefon, kotek, piesek, pojazd - wymienia Justyna Świerczyńska, psycholog. - Bardzo ciekawe dla dzieci są książeczki z elementami dotykowymi, słuchowymi i zapachowymi. W skład takich książeczek wchodzą materiały szeleszczące, świecące, wydzielające określone zapachy, a także melodie lub odgłosy. Takie pozycje pobudzają różne zmysły dziecka, co ma szczególne znaczenie w rozwoju sensorycznym.
Dla kilkumiesięcznych dzieci warto już włączyć książeczki obrazkowe z krótkimi podpisami.- Podczas wspólnego czytania dzieci poznają kolory, kształty, a krótkie podpisy będące pojedynczymi sylabami (hop, miau, pi, pi, bum, fu) są świetnym pretekstem do nauki czytania globalnego - mówi Anna Konczakowska, neurologopeda z Domu Medycznego "Kołobrzeska". - Dzieci w sposób naturalny zapamiętują sylaby i wiążą je z sytuacją, o której mama opowiadała, np. "fu"- coś ma nieprzyjemny zapach, "miau" - mówi kot, "pi, pi" - mówi mysz. A jeśli książeczka zawiera elementy, których można dotknąć, tak by wpływała na stymulację nie tylko słuchu i wzroku, ale również dotyku, a może nawet zapachu, to już wyśmienity trening polisensoryczny. Wspólne czytanie, podczas gdy pociecha śledzi wzrokiem i wodzi paluszkiem po obrazku, o którym opowiada dorosły, kształtuje nawyk czytania, a w przyszłości również pisania od lewej do prawej strony. - Maluszki chętnie samodzielnie przewracają kartki, doskonaląc motorykę małą. Czytanie zbliża, buduje poczucie bezpieczeństwa, poprawia koncentrację, tworzy wspólne pole uwagi, pobudza wyobraźnię, kreatywność, poprawia pamięć słuchową, wzrokową, wzbogaca słownik czynny i bierny - dodaje Anna Konczakowska. - Podczas czytania doskonalimy słuch fonemowy, tak by w przyszłości dziecko nie miało problemów z różnicowaniem głosek różniących się np. dźwięcznością, dzięki czemu nie pomyli słów "półka:bułka" albo "kosa:koza". Czytanie książek czy opowiadanie bajek jest bardzo istotne podczas rozwoju mowy dziecka, ale nie tylko.
Znajdź logopedę w katalogu Trojmiasto.pl- Od samego początku kształtuje poprawne wzorce językowe. Rozwija wyobraźnię dziecka. A co więcej, uczy słuchania i doskonali myślenie przyczynowo-skutkowe - dodaje Katarzyna Tatol.Jak dobierać książki do dziecka?Na książeczkach dla dzieci praktycznie zawsze podany jest wiek, dla którego dana pozycja jest odpowiednia. Jednak zanim weźmiemy książeczkę do kasy, zawsze warto ją przewertować i sprawdzić, czy faktycznie nada się dla naszego dziecka.
- W wyborze książki większe znaczenie ma sama obserwacja dziecka przez rodziców. To oni najlepiej wiedzą, na jakim poziomie rozwoju jest ich dziecko i jakie książeczki powinny je zainteresować - dodaje Justyna Świerczyńska. - Jeśli mamy wątpliwości, przyjrzyjmy się zachowaniu dziecka podczas czytania. Jeśli się nudzi i trudno mu skupić uwagę, książka jest albo za trudna, albo za łatwa dla niego.Gdy dziecko podrośnie i będziemy mogli rozwijać koncentrację malucha, można wybierać książki z większą ilością tekstu i bogatszymi ilustracjami. - Niezwykle ważne jest, aby pozycja była napisana poprawną polszczyzną - dodaje Katarzyna Tatol. - A co więcej, rozwijała poczucie humoru i wskazywała poprawne wzorce zachowań.Do pewnego wieku dzieci preferują książeczki z obrazkami i nie potrafią wyobrazić sobie samego tekstu czytanego. Książka bez obrazków może je nudzić i nie ma w tym nic dziwnego. Z czasem bywa też tak, że sam temat książki jest dla dziecka mało interesujący.
- W toku dorastania dziecko musi się uporać z konkretnymi zadaniami rozwojowymi, które są dla niego trudne i wymagają od rodziców wsparcia. Nie bójmy się więc wybierać książeczek o tematyce, która odbiega od naszych oczekiwań beztroskiego dzieciństwa - tłumaczy Justyna Świerczyńska. - Dzieci mają wiele wewnętrznych problemów do rozwiązania i książki mogą im w tym pomóc. Jeśli dziecko w sklepie sięga po książkę z duchami, kupmy mu ją. Być może właśnie uświadomiło sobie, że istnieje śmierć i taka książka pozwoli mu się z tą wiadomością oswoić, trochę obśmiać, uczynić mniej przerażającą. Z tego też powodu niezwykle wartościowe są dla dzieci tradycyjne baśnie. Zawarte w nich historie czasem wydawać się mogą okrutne, dla dziecka stanowią jednak cenne źródło opracowania wewnętrznych konfliktów, nienawiści, lęku, rozpaczy czy rywalizacji. Nasza natura nie zmieniła się tak bardzo od wieków. To, co możemy zrobić dla dziecka, to pomóc mu oswoić te trudne emocje, a tym samym sprawić, że sobie z nimi poradzi właśnie w dzieciństwie, a nie jako dorosły człowiek.Brak zainteresowaniaNiektóre maluchy jeszcze przed pierwszymi urodzinami żywo interesują się obrazkami w książeczkach, a nawet lubią słuchać krótkich opowiastek, ale są też takie dzieci, którym w książce najbardziej podoba się to, że mogą ją ugryźć lub rozerwać. Dlatego
im wcześniej zaczniemy czytać dziecku, tym większa jest szansa, że wyrobimy w nim nawyk, który zaowocuje traktowaniem książek jako czegoś naturalnego. - Gdy nie czytaliśmy z dzieckiem wcześniej, musimy włożyć więcej wysiłku, by zainteresować je książką. Wybierajmy tematy, które mogą być dla dziecka interesujące. Może dziecko ma ukochaną bajkę, na podstawie której wydana została książka? Pozwólmy dziecku samemu wybrać książkę w sklepie. Zachęcajmy do wspólnego czytania - dodaje Justyna Świerczyńska.Jeśli mimo to dziecko się buntuje, warto zastanowić się nad przyczyną takiego zachowania. Czy nie jest zbyt pobudzane na co dzień i dlatego trudno mu się skupić na czytaniu? Może ma za dużo atrakcji, zabawek i nie potrafi się wyciszyć?
- Przy niechęci do książek radzę sięgnąć po tę tematycznie związaną np. z ulubionym bohaterem z kreskówki. Komiksy lub czasopisma dedykowane dzieciom i młodzieży mogą być doskonałym wstępem i zachętą do tego, by kolejnym krokiem stała się książka - dodaje Anna Konczakowska.Niestety, coraz częstszym problemem jest również włączony w domu telewizor lub komputer. A przy ciągle migających obrazkach każda książka wyda się dziecku mało interesująca. Dlatego warto ograniczać włączanie tych urządzeń przy dzieciach.
- Włączajmy i wyłączajmy telewizor na konkretne programy. Nie pozwólmy dziecku gapić się cały dzień na reklamy czy kolejne programy niedostosowane do jego wieku, podczas gdy sami zajmujemy się czynnościami domowymi. Dziecko tak nasycone nieadekwatnymi obrazami może mieć problem ze skupieniem uwagi - dodaje Justyna Świerczyńska.Najważniejsze jednak w zachęcaniu dziecka do czytania książek jest to, byśmy sami byli dla niego przykładem i czytali książki. Nie możemy wymagać bowiem od dziecka tego, czego sami nie lubimy.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy