Opieka 24h/dobę nad dzieckiem - to wbrew pozorom spore wyzwanie dla rodziców, szczególnie podczas wakacji. Z pomocą przychodzą zajęcia dodatkowe czy wyjazdy na kolonie, jednak często i to nie zawsze rozwiązuje problem. Co zrobić, kiedy sytuacja zmusza nas do zostawienia pociechy bez nadzoru? Jak duże musi być dziecko, by było w pustym domu bezpieczne? Sprawdziliśmy, co na ten temat mówią psycholodzy i prawo.
tak, ale tylko w sytuacji, kiedy idę do skrzynki na listy albo do sąsiadki
14%
bardzo rzadko, jeśli muszę pilnie wyskoczyć po coś do osiedlowego sklepu
19%
tak, ale nie dłużej jak na 1-2 godziny
34%
tak, ale uprzedzam sąsiadkę, żeby sprawdzała, czy nie dzieje się nic niepokojącego
9%
nigdy, nie wyobrażam sobie, żeby moje dziecko nie miało opieki
24%
Wiele dorosłych osób pamięta, jak z kluczami na szyi wracało się po szkole do pustego mieszkania. Teraz powiedzieliby, że w sumie nigdy nikomu nic się nie stało, więc o co ten cały raban. Jednak czasy się zmieniły i niewielu rodziców wyobraża sobie pozostawienie nawet nastolatka samego w domu. Dziś opiekunowie boją się zostawiać dziecko w domu i niejednokrotnie dwoją się i troją, by zapewnić mu opiekę przez całą dobę.
W polskim prawie nie ma jednoznacznego przepisu, który mówiłby wprost o tym, w jakim wieku można zostawić dziecko samo w domu. W art. 106 kodeksu wykroczeń czytamy, że pozostawienie siedmiolatka bez opieki w sytuacji, w której mogłoby dojść do zagrożenia (na przykład pożaru) podlega karze grzywny lub nagany.
"Kto, mając obowiązek opieki lub nadzoru nad małoletnim do lat 7 albo nad inną osobą niezdolną rozpoznać lub obronić się przed niebezpieczeństwem, dopuszcza do jej przebywania w okolicznościach niebezpiecznych dla zdrowia człowieka, podlega karze grzywny albo karze nagany."
W innych przypadkach, poza zagrożeniem zdrowia wymienionym w art. 106 kw, nie ma żadnych regulacji prawnych wskazujących na granice wieku pozostawienia dziecka samego w domu bez opieki.
- Należy odnieść się do rozsądku rodzica. Na pewno bez opieki nie powinny pozostawać niemowlęta i dzieci małe. Dzieci w wieku szkolnym natomiast, w zależności od ich rozwoju, cech charakteru, ich samodzielności, rodzica oraz jego zaufania do swojej pociechy - mówi Danuta Janiszewska, radca prawny.
Konsekwencje prawne dla rodzica wynikną w przypadku, kiedy dziecko narozrabia. Wtedy to rodzice ponoszą konsekwencje wynikające z kodeksu cywilnego pod warunkiem, że dziecko nie ukończyło 13 lat, bo takiemu nie można przypisać winy.
- Innym problemem może być MOPS, do którego wpływają różnego rodzaju zgłoszenia od np. uprzejmych sąsiadów, czasami zasadnie, a czasami nie. Jeśli zasadnie, to chwała im za to, ale co, jeśli nie? Wtedy rodzic może mieć problem. Na pewno będzie wezwany celem przesłuchania, jak i małżonek lub osoby z rodziny, a także sąsiad lub osoba zgłaszająca - dodaje Janiszewska.Jak wyjaśnia, jeśli zachodzi jakiekolwiek podejrzenie, że rodzic nie wykonuje swoich obowiązków rodzicielskich wynikających z kodeksu rodzinnego, to sprawa zostanie skierowana do sądu rodzinnego, a tam zapewne zostanie ustanowiony kurator. Jednak są to przypadki indywidualnie rozpatrywane.
Bezpieczeństwo dziecka zależy od jego dojrzałości, samodzielności i wpojonych nawykówWedług psychologów dzieci przed 10 rokiem życia nie powinno się zostawiać samych w domu, a i wtedy nie zawsze są na to gotowe. Według organizacji działających na rzecz praw dziecka większość 13-latków nie jest gotowa, by zostać w domu bez opieki, a dzieci starszych o 2-3 lata nie powinniśmy zostawiać samych na noc.
- Bezpieczeństwo dziecka w domu jest zależne od wielu czynników, przede wszystkim jego dojrzałości, samodzielności i wpojonych nawyków. Jedno dziecko będzie w tym czasie spokojnie grać czy czytać książki, inne wpadnie na pomysł przygotowania obiadu dla rodziców. Nie możemy liczyć na rozsądek swoich dzieci, zwłaszcza gdy są takim wieku, że wiele nieprzewidzianych rzeczy mogą zrobić zwyczajnie z nudów lub ze strachu - mówi psycholog Anna Suligowska.Często jednak nawet dorosły jak na swój wiek nastolatek w sytuacjach kryzysowych, takich jak awaria prądu, pożar czy włamanie, poczuje przerażenie i bezradność. Jak przekonuje Suligowska, nie ma wieku idealnego na pozostawienie dziecka samego w domu, bo zwyczajnie nie powinno się tego robić przynajmniej na dłuższą chwilę.
Czasem jednak zmusza nas do tego sytuacja. Jak np. w przypadku pani Beaty, która przez dwa dni w tygodniu pracuje na popołudniową zmianę i wówczas między jej wyjściem do pracy a powrotem męża dzieci przez 1,5 godziny muszą zostać same.
- Mam dwóch synów w wieku 8 i 13 lat, są bardzo grzecznymi dziećmi i wiele razy rozmawialiśmy na ten temat, jednak wiem, że np. moim sąsiadom nie podoba się to, że zostają sami i boję się, że któregoś dnia z tego powodu możemy mieć nieprzyjemności - opowiada kobieta.
Zaczynamy od wyjścia do skrzynki na listy czy garażuJeśli nie mamy w pobliżu żadnej zaufanej osoby, która pomogłaby w takiej sytuacji i musimy pozostawić dziecko w domu bez nadzoru, należy pamiętać o kilku istotnych sprawach.
- Dobrze by było wcześniej przygotować się na taką ewentualność i poćwiczyć krótkie wyjścia z domu. Najlepiej zacząć nawet od dwóch minut i pójść do skrzynki na listy, garażu, albo na spacer do płotu sąsiadki - wyjaśnia psycholog.Ważne jest, żeby dziecku dokładnie wytłumaczyć, gdzie i na ile wychodzimy, by wiedziało, o której może spodziewać się naszego powrotu. Maluch musi też wiedzieć, z kim i w jaki sposób skontaktować się w razie potrzeby. Oczywiście warto uświadomić dziecku, czego pod żadnym pozorem nie może pod nieobecność opiekunów robić, np. otwierać drzwi, podchodzić do kuchenki gazowej czy otwierać okna.
- Dobrze byłoby też w sytuacji, kiedy wiemy, że wychodzimy na pięć minut, nie robić wokół tego tak wielkiego wydarzenia, żeby dziecko nie przestraszyło się samą wizją zostania w domu - ocenia Suligowska.Jeśli uda nam się dziecko przygotować do zostawania w domu (w wyjątkowych sytuacjach, a nie notorycznie), to z pewnością spokojniejsi z niego wyjdziemy chociażby do osiedlowego sklepiku.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy