Mowa dzieci rozwija się bardzo różnie. Jeśli nasza pociecha mówi gorzej niż jej rówieśnicy, nie załamujmy rąk, tylko ćwiczmy!
nie, moje dziecko i bez tego dobrze mówi
23%
nie, ale chodzę z dzieckiem do logopedy
21%
nigdy nie próbowała(e)m, ale być może zacznę
25%
tak, próbuję ćwiczyć z nim sam(a)
31%
Twoje dziecko ma problemy z wymową? Znajdź specjalistę, który będzie mógł ci pomóc:
Logopeda w Trójmieście- Moje dziecko zaczęło mówić pierwsze wyrazy dość szybko, bo już na początku drugiego roku życia. Zauważyłam jednak, że w wieku pięciu lat Marta wciąż nie wypowiada poprawnie "sz" i "ż", w miejscu których pojawiają się "s" i "z". Zamiast szafy jest "safa", a z żaby powstaje "zaba". Co robić? - pyta pani
Natalia, nasza czytelniczka.
Gimnastyka języka - dla kogo?
Zjawisko, o którym pisze nasza czytelniczka jest często spotykane. Określa się je sygmatyzmem, czyli zaburzeniem mowy polegającym na nieprawidłowej artykulacji spółgłosek dentalizowanych: s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż, ś, ź, ć, dź.
W tym wypadku jest to parasygmatyzm, polegający na zastępowaniu jednych głosek dentalizowanych innymi, realizowanymi prawidłowo (sz -> s, ż -> z).Pięcioletnia Marta jest teraz w okresie swoistej mowy dziecięcej (zdaniem prof.
Leona Kaczmarka okres ten występuje między 3-7 rokiem życia).
Badania dowodzą, że to właśnie około 4 roku życia u dziecka pojawiają się głoski "sz" i "ż", które mogą być jeszcze wymawiane jak "s" i "z", ale które ostatecznie utrwalają się w 5 roku życia. "Sz" jest spółgłoską przedniojęzykowo-dziąsłową, szczelinową, bezdźwięczną. Jej prawidłowej wymowie sprzyja język znajdujący się za górnymi zębami (za wałkiem dziąsłowym), boki języka dotykające górnych zębów oraz lekko wysunięte w przód wargi. Zęby powinny być zwarte.
"Ż" jest spółgłoską przedniojęzykowo-dziąsłową, szczelinową, dźwięczną. Układ języka i warg jest taki sam jak przy głosce "sz". "Ż" pojawia się w tym samym czasie, co "sz", czyli w 4 roku życia.
Gimnastyka języka - ćwiczenia
Od czego zaczynamy ćwiczenia, które mogą poprawić wymawianie tych głosek? Oczywiście od rozruszania buzi i języka oraz od ćwiczeń oddechowych. Bez tego ani rusz! Poprawność wytwarzanych przez nas dźwięków zależy nie tylko od sprawności narządów artykulacyjnych, ale także od poprawnego oddychania czy odpowiedniego nasilenia tonu głosu.
Gimnastyka języka - kilka ćwiczeń:
1. Oddechowe:- puszczanie baniek mydlanych
- dmuchanie do pojemnika z wodą za pomocą różnej grubości i długości rurek
- nadmuchiwanie balonów
- zdmuchiwanie płomienia świeczki (stopniowo możemy zwiększać odległość)
- gra na flecie, trąbce lub gwizdku
2. Podniebienia miękkiego:- naśladowanie chrapiącego i ziewającego misia
- naśladowanie kaszlu, możemy poprosić dziecko, by zademonstrowało nam jak się kaszle, gdy jest się chorym (należy zwrócić uwagę, by dziecko naśladowało kaszel z językiem wysuniętym na zewnątrz jamy ustnej)
3. Języka i warg: - zabawa w śmieszne minki (można przygotować memo z różnymi minkami, losujemy karton i staramy się wykonać minkę)
- wysuwanie języka daleko na brodę, a następnie unoszenie języka w stronę nosa
- ruszanie językiem od prawego do lewego kącika ust (przy szeroko otwartej buzi)
- oblizywanie językiem dolnej i górnej wargi przy szeroko otwartych ustach (jak do głoski "a")
- dotykanie czubkiem języka podniebienia (ćwiczenie wykonujemy przy szeroko otwartych ustach)
- szerokie uśmiechy (raz w taki sposób, by wargi były złączone, raz tak, by było widać zęby)
- udajemy, że żujemy gumę, przesadnie ruszając przy tym żuchwą
- cmokanie
- język na sznureczku (czubek języka cały czas dotyka podniebienia a my zamykamy i otwieramy szeroko buzię; zęby nie przylegają do siebie)
Kiedy już rozgrzaliśmy język i wargi możemy przejść do kolejnego etapu - wywołania danej głoski. Jak nauczyć dziecko poprawnej wymowy głoski "sz" i "ż"? Pomocne jest lustro, w którym dziecko będzie mogło obserwować logopedę lub rodzica, a potem naśladować starannie to, co on robi.
Zaczynamy od pokazania dziecku poprawnego ułożenia artykulatorów. Jeżeli nie czuje ono położenia języka warto jest uświadomić mu to za pomocą np. zimnego trzonka łyżeczki (delikatnie dotknąć nim czubek języka i miejsce za wałkiem dziąsłowym, tak, by dziecko poczuło, jak ten język ułożyć). Jeżeli widzimy, że język, zęby i wargi są ułożone tak, jak być powinny (patrz wyżej), próbujemy wydobyć właściwe brzmienie głoski. Jeśli udało się wywołać dźwięk, początkowo w izolacji, przechodzimy do jego utrwalenia. Dokładamy do głoski inne samogłoski (i tak powstają: sza, szo, szu, sze, szy/ża, żo, żu, że, ży).
Następnie utrwalamy wywołany dźwięk, najpierw w wyrazach (kolejno w: nagłosie, śródgłosie, wygłosie), a potem ćwiczymy go w zdaniach.Nie powinniśmy przemęczać dziecka, każdy z etapów terapii (wywołanie dźwięku, utrwalanie go w nagłosie, śródgłosie i wygłosie) powinien być rozłożony w czasie, najlepiej, gdy odbywa się na osobnych zajęciach (a te nie powinny trwać dłużej niż godzinę - czas zależy od indywidualnych predyspozycji dziecka, od jego skupienia, zdolności koncentracji itp.). Jednak ważne jest wielokrotne powtarzanie ćwiczeń i wywołanych głosek, wówczas się one utrwalą.
Pamiętajmy, że mowa to sprawność, której trzeba się uczyć, żeby się nauczyć i którą trzeba ćwiczyć, by ją wyćwiczyć.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy