Już około 23,4 proc. populacji w Polsce zaszczepiono co najmniej jedną dawką. Rządowy serwis podał, że do poniedziałku w Polsce wykonano łącznie 11 944 959 szczepień przeciw COVID-19. Trwają badania nad zatwierdzeniem możliwości stosowania szczepień również u nastolatków. Tymczasem wiele kobiet w ciąży ma wątpliwości dotyczące zastosowania tej formy profilaktyki w trosce o zdrowie dziecka. Czy kobiety w ciąży powinny szczepić się przeciw COVID-19?
tak, to stosunkowo nowe preparaty
54%
tak, ale bardziej obawiam się choroby
17%
nie, skala odczynów jest niewielka
18%
nie, szczepię się regularnie i nie myślę o tym
11%
Dyskusja związana z możliwością szczepienia kobiet w ciąży trwa od kilku miesięcy i cały czas budzi wielkie emocje przede wszystkim u przyszłych mam, które finalnie samodzielnie podejmują tę decyzję.
Obawy pojawiają się zresztą nie tylko u ciężarnych, ale także u rodzin dopiero starających się o potomka. Sytuację potęguje również fakt, że mamy do czynienia z nowymi szczepionkami, a internet jest wypełniony najróżniejszymi teoriami.
Dlatego warto zwrócić uwagę, że Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników wydało
oświadczenie w tej sprawie wskazujące, że
"szczepionki przeciw COVID-19 powinny być oferowane ciężarnym i kobietom karmiącym".
- Obecnie nie dysponujemy badaniami mówiącymi o dopuszczeniu kobiet w ciąży do programu szczepień. Natomiast należy wyraźnie podkreślić, że nie ma żadnych racjonalnych przesłanek mówiących o tym, że kobiety spodziewające się rozwiązania nie mogą się zaszczepić - komentuje prof. Krzysztof Preis, kierownik Kliniki Położnictwa Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku. - Co istotne, ze względu na odmienne uwarunkowania immunologiczne i potrzebę hospitalizacji ciężarne znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka. Brytyjskie towarzystwa medyczne jako pierwsze jednoznacznie dopuściły kobiety w ciąży do szczepień. W naszym kraju również wiele ciężarnych słusznie decyduje się na taki krok - osobiście w pierwszym etapie wyszczepiania personelu medycznego w naszym ośrodku wielokrotnie wystawiałem i wystawiam zaświadczenia o braku przeciwwskazań dla lekarza kwalifikującego. Czytaj też:
Jak działają szkoły rodzenia w trakcie pandemii?
"Należy szczepić, jeśli tylko jest taka możliwość"
Wydaje się, że główne wątpliwości koncentrują się wokół braku rekomendacji producenckich. Firmy, które opracowały i produkują preparaty, nie przeprowadziły badań w tej grupie pacjentek. Specjaliści podkreślają jednak, że stworzenie takich analiz w obecnym czasie będzie trudne, co w perspektywie skali zachorowań na COVID-19 i możliwych powikłań, a także faktu dopuszczenia preparatów do masowego użytku powinno rozwiewać wątpliwości.
- Jasne jest, że producenci szczepionek, którzy nie przeprowadzili badań klinicznych w tej grupie osób, nie mogą stworzyć takich zaleceń. W przypadku kobiet w ciąży bardzo trudno jest przeprowadzić takie badania, szczególnie w obecnym czasie i warunkach epidemii - mówi dr Piotr Głodek, ordynator Kliniki Leczenia Niepłodności Invicta w Gdańsku. - Natomiast zawsze w takich przypadkach należy podjąć kwestie bilansu sytuacji - korzyści z zastosowania szczepienia bez wątpienia przewyższają niewielkie ryzyko związane z odczynem poszczepiennym. Dlatego wszystkim swoim pacjentkom, zarówno tym planującym dziecko, jak i tym w ciąży, zalecam szczepienia przeciw COVID-19. Czasami mówi się, że wakcynacja powinna nastąpić poniżej 34-35 tygodnia ze względu na obniżoną odpowiedź kliniczną, ale w obecnej sytuacji jestem zdania, że należy szczepić, jeśli tylko jest taka możliwość. Gdzie można zaszczepić się na COVID-19? Lista punktów szczepień w Trójmieście
Jakie szczepionki są rekomendowane?
Podstawową i najważniejszą kwestią jest jednak podjęcie w pełni świadomej i przemyślanej decyzji, która jest zgodna z naszym stanem wiedzy i przekonaniem. Szczepienia nie są bowiem obowiązkowe i mają jedynie minimalizować ryzyko choroby. Dodatkowo sytuacja powinna być zawsze skonsultowana z lekarzem prowadzącym ciążę.
- Mając na uwadze niewystarczającą liczbę danych, aby można było oceniać te wyniki zgodnie z kryteriami EBM, należy każdy przypadek szczepień konsultować z lekarzem położnikiem prowadzącym ciążę. Sugerujemy jednak, jeżeli nie ma wskazań do pilnego zaszczepienia kobiety w ciąży, aby powyższą procedurę wykonać po okresie organogenezy - czytamy w oświadczeniu Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników.
Lekarze ginekolodzy i położnicy zwracają uwagę, że obecnie wszystkie dopuszczone szczepionki są bezpieczne, ale "ze względu na istnienie zdecydowanie większej liczby obserwacji i ocen bezpieczeństwa szczepień kobiet ciężarnych szczepionkami mRNA to one są preferowane do zastosowania w pierwszej kolejności w walce z pandemią COVID-19 u kobiet ciężarnych". Chodzi więc o preparaty Pfizer i Moderna.
- Sama ciąża jest związana z nadkrzepliwością, co ma charakter fizjologiczny, dlatego wydaje się, że panie powinny wybierać preparaty, które nie są obarczone historią wystąpienia odczynów związanych z zakrzepami. Natomiast wszystkie szczepionki dopuszczone na rynku są bezpieczne - komentuje prof. Krzysztof Preis. Warto podkreślić, że obawy bardzo często występują u osób, które nie decydują się na żadne iniekcje, będąc w stanie błogosławionym. Tymczasem w ciąży zastosowanie takiej formy profilaktyki jest nie tylko dopuszczone, ale wręcz zalecane. Chodzi między innymi o poddanie się szczepieniu przeciw grypie czy przeciw krztuścowi - w obu przypadkach mamy do czynienia z inaktywowanymi preparatami (tzw. żywe szczepionki nie są zresztą dopuszczone przy wakcynacji kobiet w ciąży). Co najważniejsze, szczepienia chronią zarówno matkę, jak i dziecko.
- Należy podkreślić, że każda infekcja stanowi ryzyko dla kobiety w ciąży, które dotyka zarówno przyszłą mamę, jak i płód. Dodatkowo pojawiają się doniesienia wskazujące na możliwe występowanie dosyć dużych nieprawidłowości w obrazie radiologicznym u dzieci, które przechorowały COVID-19, o nieznanych dotąd odległych następstwach - podkreśla dr Piotr Głodek. Szczepienia przeciw COVID-19 - wszystkie informacje
Co z karmieniem po szczepieniu?
Podobną dyskusję, ale i zalecenia obserwujemy w przypadku procesu naturalnego karmienia przez mamy, które poddały się wakcynacji. Obecnie jest za wcześnie na dokonanie wiarygodnych analiz w przypadku COVID-19, jednak bazując na aktualnych doświadczeniach, można spodziewać się wytworzenia pewnej ochrony również dla noworodka.
- Kobiety karmiące również powinny się szczepić, aby oprócz siebie zabezpieczyć także noworodka. Szczepienie stymuluje produkcję przeciwciał u matki, które następnie mogą być przekazane z mlekiem. Systematyczne karmienie może przedłużyć tę ochronę - wskazuje prof. Krzysztof Preis.Ginekolog w Trójmieście - prywatnie i na NFZ
Niepokojące sygnały dotyczące powikłań u dzieci
Badania nad szczepionkami to jedno, ale lekarze podkreślają, że obecnie bardzo ważne jest wprowadzenie analiz dotyczących stanu zdrowia dzieci, w tym także noworodków, które przeszły COVID-19, ale także w sytuacji pojawienia się infekcji u kobiety będącej w ciąży. Na razie szczątkowo napływające dane wskazują niestety na możliwość wystąpienia powikłań.
- W mojej ocenie powinien powstać program monitoringu noworodków w sytuacji, w której przed porodem matka jeszcze na etapie ciąży przechorowała COVID-19 - zaznacza prof. Krzysztof Preis. - Pojawiają się pewne pojedyncze doniesienia o wystąpieniu zmian patologicznych między innymi w obszarze wątroby, jednak sytuacja wymaga gruntownej analizy, aby móc jednoznacznie ocenić, a przede wszystkim potwierdzić to zjawisko oraz zbadać jego skalę. Obecnie w Polsce nie są prowadzone takie badania, a wydaje się, że jest to najlepszy czas na wprowadzenie narzędzi monitoringu.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy