Kręgosłup może boleć bez żadnej poważnej przyczyny, jednak kiedy dziecko budzi się w nocy z bólem, kiedy podejrzewamy u niego wadę postawy, wówczas warto wybrać się do lekarza i sprawdzić nasze podejrzenia.
tak, ale w naszym przypadku wady postawy i problemy z kręgosłupem są rodzinne
19%
czasami, szczególnie, gdy wraca do domu po całym dniu noszenia ciężkiego plecaka
32%
zdarza się, choć moje dziecko jest bardzo aktywne i bóle kręgosłupa są tego objawem
20%
nie, całe szczęście bóle kręgosłupa są mu obce
29%
- Bóle kręgosłupa mogą występować bez żadnej uchwytnej przyczyny czy urazu - mówi
Rafał Pankowski z Kliniki Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu
Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. -
Najczęściej są jedynie objawem nadmiernej aktywności sportowej dziecka i nie wymagają żadnego postępowania. Jednakże bóle występujące nocą, wybudzające dziecko ze snu, mogą być objawem poważnej patologii wymagającej szczegółowej diagnostyki.Lekarze zgodnie przyznają, że postawę dziecka należy stale obserwować. Szczególną uwagę powinno się jej jednak poświęcić wtedy, gdy dziecko zaczyna samodzielnie chodzić oraz w okresach szybkiego wzrostu. Deformacje kręgosłupa mają wówczas tendencję do progresji i można je łatwiej dostrzec. Należy zwrócić uwagę na: oś kręgosłupa - oglądając dziecko z tyłu i z boku (skrzywienie boczne, okrągłe, płaskie plecy), oś kończyn dolnych (czy wydają się proste, czy oś jest symetryczna), długość kończyn dolnych (czy są równe), poziome czy skośne ustawienie miednicy, budowę klatki piersiowej (wklęsła, nadmiernie wypukła, niesymetryczna), odstawanie łopatek lub asymetria w ich poziomie wysokości.
- W przypadku podejrzenia wady postawy, której najczęstszą formą jest boczne czynnościowe wygięcie kręgosłupa, należy iść do lekarza. Sami nie jesteśmy w stanie odróżnić zwykłej wady postawy od prawdziwej skoliozy - uważa Pankowski.
Zwolenniczką uważnego przyglądania się dziecku od urodzenia jest też doktorantka Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego,
Anna Permoda z Centrum Terapii Skolioz i Wad Postawy.
Powinniśmy obserwować, czy maluch zbyt często nie leży wygięty lub nie wygina się częściej w jedną stronę (zawsze w tę samą), czy przeważnie nie chwyta przedmiotów tą samą ręką lub czy nie wchodzi na różne przedmioty częściej jedną, tą samą nogą. To mogą być już pierwsze objawy, które predysponują do powstania bocznego skrzywienia kręgosłupa. Dziecko nie powinno wstawać bez etapu raczkowania, ponieważ ten przygotowuje kręgosłup do zmiany pozycji. Fatalnym pomysłem jest stawianie dziecka w pionie na siłę przez rodziców lub co gorsza, wsadzanie go do tzw. chodzika, gdy ono samo nie jest na to gotowe. W późniejszym okresie dzieci nie powinny chodzić na palcach. W prawidłowym chodzie krok rozpoczyna się od pięty do palców, a stopy nie zawijają się do środka.
-
Raz w miesiącu warto wykonywać mały sprawdzian polegający na skłonie dziecka w przód przy wyprostowanych kolanach i obserwować od tyłu plecy dziecka. Jedna strona pleców nie może być bardziej zaokrąglona lub wystająca od drugiej, a dziecko powinno dotykać palcami do podłogi - radzi Anna Permoda.
Ciekawostką dla wielu może być fakt, że specjalistycznego leczenia, w tym operacyjnego, wymagają tylko udokumentowane skoliozy. Wady postawy nie wymagają żadnego postępowania medycznego.
- Do leczenia wad postawy w ogóle zbędne są ćwiczenia, a tym bardziej gimnastyka korekcyjna rutynowo wykonywana w każdej szkole w Polsce - uważa Pankowski. -
Ten rodzaj deformacji ma charakter łagodny i ustępuje z wiekiem. W przypadku zdiagnozowania wady strukturalnej, np. skoliozy, uważa się, że jedyną formą ćwiczeń jest zaplanowana rehabilitacja medyczna prowadzona przez specjalistyczne ośrodki pod nadzorem lekarzy specjalizujących się w rehabilitacji.
Jednakże wiele publikacji medycznych z zakresu ortopedii kwestionuje wpływ nawet najbardziej wyspecjalizowanej rehabilitacji na powstrzymanie progresji skoliozy. W takich sytuacjach jedynym rozwiązaniem jest gorsetowanie lub leczenie operacyjne. Dowodem na to mogą być zdiagnozowane, szybko narastające skoliozy u tancerek baletowych, których natężenie treningu jest wielokrotnie większe od natężenia ćwiczeń korekcyjnych. Gdyby zatem ćwiczenia zatrzymywały skoliozę, to w tej grupie dziewcząt nie miałaby ona prawa występować.
W tej kwestii zdania są jednak podzielone.
- Najlepszą formą korekcji postawy są indywidualne ćwiczenia z fizjoterapeutą - mówi Anna Permoda. -
Liczne badania naukowe z zakresu rehabilitacji wskazują, że znakomite efekty w tym procesie terapeutycznym przynosi współpraca fizjoterapeuty z dzieckiem i jego rodzicami. Gdy rodzice włączają się w terapię dziecka, poniekąd sami stają się też jego terapeutami.Wady kręgosłupa dzielimy na czynnościowe deformacje kręgosłupa, czyli wady postawy dające się skorygować poprzez kontrolę własnej sylwetki, bądź ustępujące samoistnie, wraz z dojrzewaniem dziecka oraz strukturalne deformacje kręgosłupa (najczęściej skoliozy), nie dające się skorygować poprzez kontrolę własnej sylwetki, a wraz z dojrzewaniem i wzrostem powiększające stopień deformacji dziecka.
Zdaniem Pankowskiego wadom strukturalnym kręgosłupa, np. skoliozie, nie jesteśmy w stanie zapobiegać, ponieważ nie znamy ich przyczyny lub nie mamy na nie wpływu.
- W 85 proc. przypadków jej przyczyna jest niewyjaśniona (skolioza idiopatyczna) - przyznaje Pankowski. -
W przypadku deformacji spowodowanych defektami genetycznymi w budowie kręgosłupa bądź innymi poważnymi chorobami tkanki nerwowej czy mięśniowej, również nie można zastosować żadnej profilaktyki z przyczyn oczywistych. W przypadku prewencji wad postawy wystarczy prawidłowe obchodzenie się z własnym ciałem i utrzymywanie aktywności fizycznej na podstawowym poziomie.Oznacza to zakaz zwolnień z WF-u w szkołach, zamiast gimnastyki korekcyjnej dodatkowy WF, zachęcanie dzieci do pozaszkolnej, zorganizowanej aktywności fizycznej (tenis, piłka, basen itd.). W tym kontekście spędzanie wolnego czasu przed komputerem w oczywisty sposób może mieć wpływ na pojawienie się wad postawy, nie mając nic wspólnego z rozwojem skoliozy. Zła postawa nie jest patologią medyczną wymagającą leczenia, wymaga jedynie zmiany nawyków.
Wadom kręgosłupa zapobiegać można przede wszystkim poprzez odpowiednią profilaktykę, np. coroczne badania przesiewowe w szkołach.
- Takie badania powinny być prowadzone przez wyspecjalizowanego w tej dziedzinie lekarza lub fizjoterapeutę - mówi Anna Permoda. -
Jednocześnie dzieci, u których zostały wykryte wady, powinny być kierowane do odpowiednich ośrodków, które zajmują się tego typu problemami. Bardzo pomocne jest również prowadzenie szkoleń dla nauczycieli, szczególnie nauczania początkowego klas 1-3 i rodziców, na których pokazywane i omawiane byłyby sposoby samodzielnego sprawdzania postawy dzieci w domu oraz poruszane byłyby przyczyny powstawania wad i sposoby ich zapobiegania. Zdaniem Pankowskiego, najczęstszym błędem popełnianym przez nas, a powodującym problemy z kręgosłupem, jest diagnostyka i leczenie deformacji kręgosłupa przez osoby nie posiadające do tego kwalifikacji.
- Powszechnie znane są przypadki leczenia wad postawy bez udziału lekarza. Tu należy jeszcze raz podkreślić, że wada postawy nie wymaga leczenia, gdyż "sama potrafi się wyleczyć" - uważa Pankowski. -
Jeżeli jednak leczeniu terapeuty zostanie poddana osoba z prawdziwą skoliozą, to nie tylko nie doprowadzi się do jej wyleczenia, ale również przeoczy się możliwość udzielenia specjalistycznej pomocy rehabilitacyjnej bądź ortopedycznej w bezpiecznym dla pacjenta okresie. Tak poważne zaniedbanie uznane zostanie przez terapeutę jako wyjątkowy przypadek w gronie cudownie uzdrowionych przez niego pacjentów. Tymczasem będzie to potwierdzenie faktu, że wśród dorastających dzieci występowanie skoliozy jest bardzo rzadkie i wynosi 2-3 proc. populacji, z czego jedynie połowa wymaga leczenia.Szukasz fizjoterapeuty? Skorzystaj z naszego katalogu.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
![Ponyo. W Krainie Ghibli [dwulektor]](https://s-trojmiasto.pl/zdj/c/n/49/3712/164x219/3712323__kr.webp)
Filmy