• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

W poszukiwaniu gdańskich śladów św. Jakuba

Monika Jodczyk
29 sierpnia 2011 (artykuł sprzed 12 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Gdzie w Gdańsku można spotkac anioła?
Rzeźba św. Jakuba w kaplicy w kościele Mariackim w Gdańsku. Rzeźba św. Jakuba w kaplicy w kościele Mariackim w Gdańsku.

Dziś wybieramy się na wyprawę szlakiem św. Jakuba. Nie pojedziemy jednak do Hiszpanii, do Santiago de Compostela, gdzie od wieków ludzie pielgrzymują do grobu tego świętego, lecz jego śladów poszukamy w Gdańsku.



Kościół św. Jakuba przy ul. Łagiewniki w Gdańsku. Kościół św. Jakuba przy ul. Łagiewniki w Gdańsku.
Malowidło przedstawiające św. Jakuba w kościele Mariackim w Gdańsku. Malowidło przedstawiające św. Jakuba w kościele Mariackim w Gdańsku.
Spotykamy się przed Kościołem Mariackim. Zapraszam do środka. Skręcamy w boczną, prawą nawę, idziemy prosto, na drugi koniec świątyni, gdzie po waszej prawej stronie, za piękną żelazną kratą znajduje się kaplica, której patronem jest właśnie św. Jakub. Przyjrzyjcie się jej dokładnie. W ołtarzu i na ścianach znajdziemy przedstawienia św. Jakuba .

Św. Jakub był apostołem, męczennikiem, został ścięty mieczem na rozkaz króla Heroda. Według legendy, św. Jakub przebywał także w Hiszpanii. To właśnie do tego kraju sprowadzono jego relikwie. W miejscowości Santiago de Compostela znajduje się grób św. Jakuba, do którego od bardzo, bardzo dawna pielgrzymowali ludzie ze wszystkich stron Europy. Po dziś dzień istnieje szlak św. Jakuba, który przemierzają pielgrzymi. Można ich rozpoznać m.in. po charakterystycznej muszli przypiętej do plecaka lub ubrania. Św. Jakub jest patronem pielgrzymów, rybaków, marynarzy, szpitali.

Ściana kaplicy św. Jakuba w gdańskim kościele Najświętszej Marii Panny jest pokryta pięknymi i bardzo starymi malowidłami, które zostały odsłonięte podczas prac konserwatorskich, przeprowadzonych w kościele. Wśród namalowanych postaci znajdziecie także św. Jakuba. To ten z czarną brodą, w długim płaszczu i kapeluszu, ozdobionym muszlą- znakiem rozpoznawczym św. Jakuba. Jak gdzieś na obrazie bądź rzeźbie zobaczycie podobną muszlę, zdobiącą kapelusz brodatego starca, ubranego w pielgrzymi płaszcz, będzie to z pewnością przedstawienie św. Jakuba. W kaplicy św.Jakuba odnajdziemy także pięknie rzeźbioną i udekorowaną baldachimem szafę ołtarzową. W niej znajdują się trzy drewniane rzeźby świętych. Św. Jakub jest ubrany w strój pielgrzyma: długi płaszcz i kapelusz z szerokim rondem, w jednej ręce trzyma laskę, a w drugiej zamkniętą księgę. Towarzyszą mu: Najświętsza Maryja Panna i św. Maria Magdalena. Pewnie dziwicie się, dlaczego św. Jakub nie ma muszli na kapeluszu. Według legendy, której autorem jest Jerzy Samp, jakubowa muszla została umieszczona w grobowcu dwóch braci, którzy ufundowali kaplicę św. Jakuba w kościele Mariackim. Jeżeli jesteście ciekawi, dlaczego tak zrobili, zajrzyjcie do książki "Legendy gdańskie" Jerzego Sampa.

Z kościoła Mariackiego udajemy się w dalszą drogę w poszukiwaniu kościoła św. Jakuba. Idziemy ulicą Grobla I, II, III i IV. Ta długa ulica została podzielona na cztery części, przeprowadzono ją na podmokłym terenie zalewanym przez wody Motławy; umożliwiała dojście od kościoła Mariackiego do Starego Miasta. Potem wędrujemy króciutką uliczką U Furty. Na skrzyżowaniu z ulicą Podwale Staromiejskie skręcamy w lewo, a chwilkę potem w prawo w ulicę Igielnicką, którą dochodzimy do ul. Stolarskiej. Mijamy Kanał Raduni i już jesteśmy na ulicy Łagiewniki. Jej nazwa wywodzi się od dawnego zawodu. Łagiewnik to osoba, która wyrabiała drewniane lub gliniane naczynia. Na samym początku ulica ta nazywała się Nowa Grobla. Przy niej istniała kiedyś pierwsza publiczna huta (zwana też topnią) metali szlachetnych. W pobliżu założono szpital św. Jakuba dla chorych i starych gdańskich marynarzy. Przy szpitalu żeglarze wybudowali kaplicę ku czci swego patrona. Wkrótce powstały tam także przytułek, łaźnia i  gospoda.

Tuż naprzeciwko szkoły muzycznej, po prawej stronie znajduje się kościół św. Jakuba. Powstał on w miejscu wspomnianej kaplicy marynarzy. Obecnie opiekują się nim ojcowie kapucyni.

Warto jeszcze wspomnieć o Bramie św.Jakuba, a właściwie o trzech bramach. Dziś żadna z nich już nie istnieje. Pierwsza Brama św.Jakuba znajdowała się w pobliżu kościoła św. Jakuba, u wylotu ulicy Łagiewniki. Broniła dostępu do miasta od strony północnej. Przed nią był most zwodzony i fosa. Kiedy wybudowano nową bramę, starą wykorzystywano jako magazyn prochu. Niestety, w wyniku wybuchu prochu została ona doszczętnie zniszczona. Druga brama św. Jakuba zamykała ulicę Rajską, była ozdobiona wieżyczką, w której znajdował się dzwon. Pod koniec XIX wieku rozebrano ją, a jej hełm przeniesiono na wieżę kościoła św. Jakuba. Trzecią bramę postawiono w miejscu drugiej, ale i ją wkrótce zniszczono, także dziś już nie znajdziecie w Gdańsku Bramy św. Jakuba.

O autorze

autor

Monika Jodczyk

- jest historykiem sztuki, pracownikiem Muzeum Archeologicznego w Gdańsku - Centrum Edukacji Archeologicznej "Błękitny Lew".

Opinie (10) 2 zablokowane

  • Dzięki za kolejny ciekawy artykuł!

    Tak na marginesie, szkoda tylko, że tak mało mamy pozostałości po kulturze i religii naszych przodków. Nigdy nie mogłem oprzeć się wrażeniu, że kultura kościelna jest obca, napływowa.Pozdrawiam!

    • 13 2

  • fajny tekst

    jw

    • 8 1

  • SUPER ARTYKUŁ I SUPER TEMAT

    ...1-KLASA...

    • 10 1

  • Uzupełnienie

    Opowieść o stolemie, który siedział na wieży ,to znana gdańska legenda ,a nie pomysł 5-letniego Joachima.

    • 2 0

  • Akademia (3)

    Kiedyś była tam Akademia Muzyczna,obecnie Zespół Szkół Muzycznych 1i2 stopnia

    • 3 0

    • (1)

      szkoła muzyczna to tam działa od 1960

      • 1 0

      • poza tym to nie "zespół" tylko ogólnokształcąca szkoła muzyczna

        • 1 0

    • NIE MA TAM JUŻ AM

      Autorka ma "archiwalne" informacje, nic dziwnego, jest historykiem sztuki ;)))Akademia Muzyczna przeniosła się już ładnych parę lat wstecz do historycznych koszarów wojskowych przy ul. Łąkowej! Obecnie w dawnych murach AM znajduje się prywatna szkoła wyższa mająca połączenie z OSM I i II stopnia.

      • 1 0

  • 12 apostolow bylo dwoch jakubow ! brat jana jakub starszy i brat judy tadeusza jakub syn alfeusza wiec ktory to sw.jakub?

    JA WIEM ALE WIEKSZOSC NIE WIE MOGE SIE ZALOZYC !

    • 1 0

  • Jeszcze Jakubowa Rola

    Pole należące do szpitala Św. Jakuba, zamienione z czasem na Cmentarz św. Barbary. Obecnie park Bema.
    Fajny tekst.

    • 1 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Forum

Wydarzenia

Wystawa budowli z klocków Lego (2 opinie)

(2 opinie)
33 - 35 zł
wystawa

Wystawa dinozaurów Di­no­world (6 opinii)

(6 opinii)
45 zł
wystawa

Unikaj statków, gdzie nie mają zwierząt. Zwierzęta na Darze Pomorza - wystawa czasowa (2 opinie)

(2 opinie)
28 zł
wystawa

Najczęściej czytane